Stroperij heeft verwoestende gevolgen gehad voor deze dieren

Stroperij gaat niet alleen over jagen, maar ook over het vangen van levende dieren om ze te verkopen in de illegale handel in wilde dieren, vaak als exotisch huisdier. Er is ook een verschil tussen stroperij voor zelfvoorziening en commerciële stroperij. Stroperij voor zelfvoorziening wordt gedaan door groepen en individuen om in hun eigen voedselbehoeften te voorzien, terwijl commerciële stroperij wordt gedaan voor winst.

Omdat veel individuen en groepen ervan afhankelijk zijn voor hun inkomen, voedselvoorziening of traditionele medicijnen, is stroperij een ingewikkeld probleem. Alternatieve, diervriendelijke manieren om in je levensonderhoud te voorzien, zoals wildtoerisme, moeten worden ondersteund om stroperij bij de bron aan te pakken. We moeten ook meer investeren in rangers, die ter plaatse werken om stroperij te voorkomen, en aan wetshandhavers die wildlife crime bestrijden.

Stropers wereldwijd hebben het gemunt op zowel grote als kleine dieren. We bespreken hieronder een aantal diersoorten waarvan de populatie is aangetast door stroperij.

Antilopen

Op veel plekken wordt er op antilopen gejaagd voor bushmeat, zelfs waar het verboden is. Ze worden ook gestroopt voor hun hoorns, die worden verkocht als onderdeel van traditionele medicijnen, als beeldhouwwerk en als lustopwekker.

Rietbokken zijn een Afrikaanse antilopensoort waar op wordt gejaagd. Bergrietbokken zijn een bedreigde diersoort; hun aantal is flink gedaald door stroperij en de jacht met honden. Bohorrietbokken zijn nu nog niet bedreigd, maar zijn door overbejaging uit grote delen van hun vroegere leefgebied verdwenen. Rietbokken, ook een ondersoort van de rietbokken, worden ook vaak bejaagd omdat ze langzaam lopen en een geschikte grootte hebben om door jachthonden te worden gevangen.

Impala's zijn een andere antilopensoort die vaak wordt bejaagd. In 2023 meldde South Africa National Parks dat tussen januari en oktober 115 impala's waren gedood door strikken van stropers. Ook waren er 25 koedoes, 23 nyala's (beide antilopensoorten) en 48 zebra's gedood.

Buffels

In veel landen worden Afrikaanse buffels gestroopt voor bushmeat. Door stroperij is hun populatie de laatste jaren flink afgenomen, zelfs in nationale parken. Ook wilde waterbuffels zijn een doelwit van stropers.

In 2023 meldde South Africa National Parks dat tussen januari en oktober 135 buffels waren gestorven doordat ze in de strikken van stropers waren terechtgekomen. Dit was 35% van alle gemelde doden door stroperij in deze periode in Zuid-Afrika.

Neushoorns

Het stropen van neushoorns neemt helaas toe: in de afgelopen tien jaar zijn er in Afrika 7.100 neushoorns gestroopt. Omdat deze dieren ter voet zeer gevaarlijk kunnen zijn, vliegen stropers in helikopters en schieten ze vanuit de lucht met geweren en verdovingspijltjes op de dieren.

Als de neushoorn dood of verdoofd is, verwijderen ze de hoorns met kettingzagen, een proces dat slechts tien minuten duurt. Zelfs als de neushoorn in eerste instantie niet wordt gedood, veroorzaakt het afzagen van hun hoorns open wonden die vaak dodelijk zijn.

Alleen al in 2023 werden minstens 499 neushoorns gestroopt in Zuid-Afrika, een stijging van minstens 51 ten opzichte van het jaar ervoor.

Neushoornhoorns zijn populair in de traditionele Aziatische geneeskunde en als luxeartikelen. Er is echter geen wetenschappelijk bewijs dat ze echt geneeskrachtig zijn.

Zwarte neushoorns zijn een soort die het hard te verduren hebben gehad: tussen 1970 en 1990 is maar liefst 96% van de zwarte neushoornpopulatie uitgeroeid door stroperij, waardoor ze nu met uitsterven worden bedreigd. Indische neushoorns werden zo veel gestroopt dat er nog maar ongeveer 200 over waren, maar hun aantal is inmiddels weer gestegen tot meer dan 2.000. Ze worden nu als kwetsbaar beschouwd.

Javaanse neushoorns hebben minder geluk gehad: door stroperij en veranderingen in hun leefgebied zijn er nog maar ongeveer 76 over. Ze worden als ernstig bedreigd beschouwd. Sumatraanse neushoorns zijn ook ernstig bedreigd: er zijn nog maar ongeveer 30 over.

Witte neushoorns zijn ook zwaar getroffen door stroperij. Hierdoor is de ondersoort de noordelijke witte neushoorn bijna uitgestorven. Er zijn nu nog maar twee noordelijke witte neushoorns over, die 24 uur per dag worden beschermd door bewakers. Als soort worden witte neushoorns als bijna bedreigd beschouwd. Zuidelijke witte neushoorns zijn bijna bedreigd en noordelijke witte neushoorns zijn ernstig bedreigd.

Olifanten

Op olifanten wordt al heel lang gejaagd vanwege hun slagtanden, die van ivoor zijn gemaakt. Hoewel de handel in ivoor in veel landen verboden is, is het nog steeds legaal in landen als Vietnam, Myanmar, Laos en Thailand. Ondanks de verboden nam de stroperij van Afrikaanse olifanten in het begin van de jaren 2000 toe en bereikte een hoogtepunt in 2010, maar sindsdien is het langzaam aan het afnemen. Elk jaar worden er in Afrika ongeveer 20.000 olifanten gedood.

Stroperij is nu de voornaamste doodsoorzaak voor Afrikaanse bosolifanten, die met uitsterven worden bedreigd. Het is ook een belangrijke oorzaak van de afname van de populatie van Afrikaanse savanneolifanten, die bedreigd worden. Stroperij zorgt niet alleen voor een afname van de populatie, maar heeft ook invloed op de evolutie van de soort: olifanten zonder slagtanden hebben nu meer kans om te overleven, zich voort te planten en hun genen door te geven, wat betekent dat olifanten nu minder vaak slagtanden hebben dan vroeger.

Slagtanden zijn voor een olifant heel belangrijk. Ze gebruiken ze om naar water te zoeken, dingen op te tillen, eten te verzamelen, schors van bomen te trekken en zich te verdedigen. Olifanten zonder slagtanden hebben dus een flinke achterstand als het gaat om overleven.

Hoewel ze niet zo vaak het doelwit zijn, worden ook de bedreigde Aziatische olifanten gestroopt. De handel in huiden en andere lichaamsdelen van Aziatische olifanten is de afgelopen jaren in Zuidoost-Azië toegenomen. Ook zij worden bovendien gestroopt voor hun slagtanden.

IFAW zet zich in om olifanten te beschermen tegen stroperij door rangers te ondersteunen, conflicten tussen mensen en wilde dieren te verminderen en alternatieve bestaansmogelijkheden te bieden.

Grijze roodstaartpapegaaien

Omdat ze zeer gewild zijn als exotisch huisdier, zijn grijze roodstaartpapegaaien vaak het doelwit van stroperij voor de illegale handel. Sinds 1975 zijn meer dan 1,3 miljoen van deze vogels in de internationale handel terechtgekomen. Nog tragischer is dat 30 tot 66% van de in het wild gevangen papegaaien tijdens dit proces om het leven komt. Het totale aantal vogels dat door deze illegale handel wordt getroffen, ligt dus waarschijnlijk veel hoger. Tegenwoordig staan ze op de lijst van bedreigde diersoorten.

Apen

Apen zoals bonobo's, orang-oetans, chimpansees, gorilla's en gibbons worden vaak bejaagd voor hun vlees. Vroeger was dit vlees belangrijk voor lokale gemeenschappen, maar nu is het een grote commerciële markt geworden, vooral voor mensen in Azië die het als een luxeproduct zien. Hierdoor is de vraag naar dit vlees gestegen in Azië en Afrika, waar apen leven. Jaarlijks wordt meer dan vijf miljoen ton bushmeat geëxporteerd uit het Congobekken.

Hoewel er in veel lokale gemeenschappen taboes zijn tegen het jagen op apen zoals bonobo's, komen stropers uit andere gebieden naar het Congobekken om op ze te jagen. Bonobo's zijn met uitsterven bedreigd.

Ernstig bedreigde orang-oetans worden vaak gestroopt voor de illegale handel in exotische huisdieren, vooral baby-orang-oetans zijn hier het slachtoffer van. Ook volwassen dieren worden gedood, vooral voor hun schedels en botten.

De handel in exotische huisdieren heeft ook gevolgen voor chimpansees, die met uitsterven worden bedreigd, en gibbons, waarvan de meeste soorten ook met uitsterven worden bedreigd. Naar schatting worden voor elke babychimpansee die uit het wild wordt gehaald, 25 of meer volwassen chimpansees gedood.

Het door IFAW gesteunde Centre for Orangutan Protection in Indonesië rehabiliteert orang-oetans die uit de handel zijn gered. In 2023 hebben de partners van IFAW, Jakarta Animal Aid Network en Wildlife Trust of India, een tien maanden oude mannelijke orang-oetan gered van smokkelaars.

We steunen ook de redding en rehabilitatie van bonobo's bij Friends of Bonobos in de Democratische Republiek Congo, en we hebben het Ngamba Island Chimpanzee Sanctuary gesteund, dat chimpansees rehabiliteert die zijn gered door de Uganda Wildlife Authority.

Leeuwen

Leeuwen worden illegaal gejaagd door stropers voor hun lichaamsdelen, zoals botten, tanden en klauwen. Deze delen zijn zeer gewild in de traditionele geneeskunde en daarom in de illegale handel in wilde dieren. Vaak worden ze gestroopt met behulp van strikken gemaakt van draad, wat erg wreed is. Leeuwen worden beschouwd als kwetsbaar.

Ecotoerisme is belangrijk om leeuwen te beschermen tegen stroperij. De meeste Afrikaanse landen waar leeuwen leven, hebben een infrastructuur opgezet om wildlife-toerisme te ondersteunen. Dit levert hen aanzienlijke inkomsten op en vormt een alternatief voor stroperij. Buiten deze beschermde gebieden worden leeuwen echter vaak gedood uit wraak, omdat ze vee aanvallen en een grote bedreiging vormen voor het levensonderhoud van boeren.

IFAW heeft de training van vrijwilligers in Oeganda ondersteund die zich inzetten om het stropen van leeuwen te voorkomen. We hebben ook samengewerkt met natuurbeschermingsorganisaties om de Ishasha-leeuwen in Queen Elizabeth National Park te beschermen.

Pekari's

Pekari's, ook wel navelzwijnen genoemd, komen voor in Noord- en Zuid-Amerika. De bedreigde chacopekari wordt in zijn hele verspreidingsgebied bejaagd voor zijn huid en vlees, ondanks dat hij is opgenomen in bijlage I van CITES, dat de jacht op wilde dieren in Paraguay strikt verboden is en dat de soort in Argentinië beschermd wordt in de handel.

Ook stroperij van de halsbandpekari komt veel voor. Hoewel halsbandpekari's momenteel zijn opgenomen in de categorie ‘minst bedreigd’, kan stroperij een bedreiging vormen voor hun voortbestaan als dit blijft voortduren. In veel gebieden worden de beschermingsmaatregelen niet gehandhaafd, wat leidt tot overbejaging van pekari's.

Pijlgifkikkers

Omdat er veel vraag is naar deze dieren in de handel in exotische huisdieren, worden pijlgifkikkers vaak gestroopt en verhandeld. Hoewel veel pijlgifkikkers in gevangenschap worden gekweekt, is er nog steeds een flinke handel in Zuid-Amerika, zelfs nu lokale overheden proberen in te grijpen. Door deze illegale handel zijn sommige soorten bijna uitgestorven.

Lederschildpadden

Hoewel volwassen lederschildpadden niet zo vaak worden gevangen, worden hun eieren in kustgemeenschappen vaak gestolen. Dit is een van de grootste bedreigingen voor het voortbestaan van lederschildpadden, omdat er niet genoeg schildpadden worden geboren om de verloren exemplaren te vervangen. 

Nestelende vrouwtjeslederschildpadden worden soms gevangen voor hun vlees. Producten van lederschildpadden worden beschouwd als lustopwekkend. Lederschildpadden staan vermeld in bijlage I van CITES, wat betekent dat de commerciële handel in lederschildpadden volledig verboden is. Ze worden door IUCN beschouwd als kwetsbaar.

Tijgers

Tijgers worden gestroopt voor hun huid, botten en vlees, die voor veel geld worden verkocht. In 2023 waren er 56 bekende gevallen van gestroopte tijgers. In 2022 waren dat er 39 en in 2021 ook 56. Het is echter waarschijnlijk dat er veel meer tijgers zijn gestroopt, omdat er veel dode tijgers worden gevonden zonder dat er bewijs is van stroperij.

In Zuidoost-Azië is het aantal gestroopte tijgers erg hoog. Deze dieren worden vaak gedood met vallen en vergif. Tijgers, die als bedreigd worden beschouwd, zijn vaak het slachtoffer van illegale internationale handel.

IFAW heeft samengewerkt met Wildlife Trust of India om de bescherming van tijgers te verbeteren door vallen te controleren, rangers te ondersteunen en ondersteuning te bieden in juridische zaken en handhaving.

Schubdieren

Alle soorten schubdieren, ook wel pangolins genoemd, staan in bijlage I van CITES. In China zijn er onlangs nieuwe regels ingevoerd voor de handel in schubdieren, maar ze zijn nog steeds een van de meest verhandelde diersoorten ter wereld. 

Hoewel er geen wetenschappelijk bewijs is dat schubdierenschubben geneeskrachtig zijn, wordt dit wel geloofd. In sommige landen waar de dieren vandaan komen, wordt hun vlees ook gegeten. In de Verenigde Staten is er vraag naar schubdierhuid voor leren artikelen zoals laarzen, riemen en tassen. Cowboylaarzen gemaakt van schubdierhuid zijn een van de oorzaken van de achteruitgang van deze dieren. Alle schubdiersoorten zijn kwetsbaar, bedreigd of ernstig bedreigd.

Hoewel de handel in schubdierhuiden in de Verenigde Staten sinds 2000 zou zijn afgenomen, is dat niet per se goed nieuws voor alle andere dieren. Schubdierleer wordt nu in veel producten vervangen door de huid van arapaima's, vissen die in het Amazonegebied leven. Uit een onderzoek uit 2019 bleek dat er op eBay leerproducten van zowel schubdieren als arapaima's te koop waren, en dat 75% van die aanbiedingen in strijd was met het beleid van eBay – en mogelijk illegaal was.

In 2016 nam IFAW het voortouw bij de bescherming van schubdieren. Dankzij onze inspanningen heeft CITES alle pangolinsoorten verhoogd van bijlage II naar bijlage I. We steunen ook grensoverschrijdende samenwerking om de handel in schubdieren en hun schubben te voorkomen.

Glaskikkers

Glaskikkers, waarvan de helft van de soorten bedreigd of kwetsbaar is, worden uit het wild gehaald voor de handel in exotische huisdieren. Ze zijn verstopt aangetroffen in zendingen van Midden-Amerika naar Europa, en volgens handelsgegevens en een verzameling online advertenties worden er momenteel meer dan negen soorten glaskikkers internationaal verhandeld. Van 2016 tot 2021 is de invoer van glaskikkers in de Verenigde Staten met maar liefst 44.000% gestegen.

In 2022 kregen glaskikkers bescherming onder bijlage II van CITES. IFAW heeft bij alle stemmende leden van CITES gepleit voor dit besluit om ervoor te zorgen dat de uiteindelijke stemming de juiste kant op zou gaan.

Helmhokko's

Helmhokko's zijn grote vogels die je in Venezuela en Colombia kunt vinden. Ze staan op de lijst van kwetsbare soorten en worden bejaagd voor hun vlees en voor het maken van traditionele sieraden; hun schedels en eieren worden soms bewaard als jachttrofeeën. De helm op hun voorhoofd wordt gebruikt om lustopwekkers van te maken.

Zelfs in beschermde gebieden wordt er op helmhokko's gejaagd. In Colombia staat deze soort op de CITES-lijst, wat betekent dat je ze nog steeds mag exporteren, maar dat je daarvoor wel de juiste vergunningen nodig hebt.