Wildlife crime bestrijden: twee belangrijke stappen die de EU nu moet nemen

De handel in wilde dieren is een van de grootste vormen van internationale georganiseerde misdaad en bedreigt het voortbestaan van diersoorten, de volksgezondheid en de wereldwijde veiligheid. De EU speelt een belangrijke rol als bron, bestemming en doorvoerpunt, met name in de smokkel van exotische huisdieren.

Deze trend werd bevestigd door de meest recente dreigingsanalyse van Europol op het gebied van zware en georganiseerde misdaad (EU-SOCTA). In het rapport wordt ook gewezen op de groeiende online handel en het feit dat criminelen zich richten op soorten die internationaal niet beschermd worden door de CITES-overeenkomst.

Hoewel de uitvoering van het EU-actieplan tegen de handel in wilde dieren sinds 2016 vooruitgang heeft geboekt, zijn er nog steeds mazen die de effectiviteit ervan verminderen. De nieuwe haalbaarheidsstudie was een van de geplande activiteiten van het actieplan.

IFAW roept de Europese Commissie op om twee essentiële en aanvullende maatregelen uit te voeren die door de haalbaarheidsstudie zijn geïdentificeerd: het dichten van mazen in het strafrecht en het opzetten van een uitgebreide Europese database van de invoer van wilde dieren inclusief soortspecifieke informatie. 

Mazen dichten met strafrecht

De haalbaarheidsstudie wijst op een grote zwakte van de huidige EU-wetgeving voor de handel in wilde dieren en planten: de legale handel is toegestaan in soorten die illegaal zijn verkregen in hun land van herkomst, behalve als ze onder de CITES-overeenkomst vallen (met een paar uitzonderingen).

Door deze maas in de wet kunnen zeldzame soorten zoals de Macedonische heremiet (een vlinder) en veel reptielen, amfibieën en vogels legaal worden verhandeld in de EU, ook al zijn ze illegaal uit hun land van herkomst meegenomen. De EU moet wetgeving invoeren om deze illegale handel via legale markten strafbaar te stellen. Onderzoek van IFAW heeft aangetoond dat administratieve boetes – een andere mogelijke oplossing die in de studie wordt genoemd – niet afschrikkend genoeg zijn om criminelen te weerhouden. 

Een uitgebreide Europese database van ingevoerde wildlife ontwikkelen  

Het gebrek aan uitgebreide gegevens over de handelsstromen van wilde dieren en planten maakt handhaving en risicobeoordeling moeilijk. Er is momenteel geen EU-brede database die de invoer van alle wildlife op soortniveau registreert, waardoor het moeilijk is om illegale handelspatronen te identificeren.

IFAW dringt er bij de EU op aan om een centrale database op te zetten om informatie te verzamelen over de handel in individuele soorten, inclusief niet-CITES soorten. Dit zal de transparantie vergroten en betere handhaving mogelijk maken.

Een oproep tot actie

De uitkomsten van deze haalbaarheidsstudie bieden duidelijke aanbevelingen om het Europese beleid effectiever te maken in de strijd tegen de smokkel van wilde dieren en planten. IFAW roept de Europese Commissie op om snel doortastende maatregelen te nemen om bestaande mazen te dichten, bedreigde soorten te beschermen en de handhaving in landen van herkomst te ondersteunen.