Welke overwinningen we hebben geboekt voor dieren bij CITES

Historische stap voor haaien en roggen

Het is een van de belangrijkste resultaten van de conferentie: regeringen stemden om een aantal van de meest bedreigde haai- en rogsoorten op te nemen in Bijlage I, het hoogste beschermingsniveau dat CITES biedt.

De ernstig bedreigde oceanische witpunthaai was de eerste haai die deze bescherming kreeg, wat werd gezien als de “laatste hoop” voor de soort. Hoewel natuurbeschermers blij waren met dit resultaat, loopt deze soort nog steeds het risico om uit te sterven en hebben ze nog een lange weg te gaan naar herstel.

Vervolgens kregen ook walvishaaien, de grootste vissen ter wereld, deze bescherming. Walvishaaien worden nog steeds op grote schaal bejaagd voor hun vinnen.

Ook manta's en duivelsroggen kregen bescherming volgens Bijlage I. Alle negen bekende soorten worden met uitsterven bedreigd; sommige soorten zijn zelfs met meer dan 90% in aantal afgenomen. Dit besluit maakt een einde aan de commerciële internationale handel in walvishaaien en manta's en kan deze soorten helpen om zich te herstellen.

Mislukte pogingen om Afrika's iconische wilde dieren minder te beschermen

Er waren voorstellen om de handel in voorradige neushoornhoorn en olifantenivoor vanuit Namibië mogelijk te maken. IFAW benadrukte echter dat pogingen om de handel in ivoor en neushoornhoorn weer op te starten de smokkelaars precies zouden geven wat ze willen: een handige dekmantel om illegale hoorn en ivoor wit te wassen.

Olifanten en neushoorns hebben decennialang te lijden gehad onder intensieve stroperij vanwege hun slagtanden en hoorns. Hierdoor zijn hun populaties bijna uitgestorven. Eerdere beslissingen van CITES om de verkoop van opgeslagen ivoor toe te staan in 2008 zorgden voor een enorme toename van stroperij, omdat smokkelaars misbruik maakten van het feit dat het moeilijk is om legaal en illegaal ivoor uit elkaar te houden.

Ook giraffen zijn enorm in aantal afgenomen, wat door sommige wetenschappers een ‘stille uitsterving’ wordt genoemd. Tot voor kort was het niet echt duidelijk hoe groot de internationale handel in giraffeproducten was. Door hun opname in de CITES-lijst in 2018 is er nu bewijs voor de omvangrijke handel in hun botten, beeldhouwwerk van botten, en stukken huid. Dit laat zien dat er nog steeds veel vraag naar is. De afgelopen twee weken hebben regeringen afgesproken om deze belangrijke beschermingsmaatregelen te handhaven.

Leiders waren het erover eens dat deze dieren al met veel problemen te maken hebben, dus dat er alles aan gedaan moet worden om ze te beschermen.

Een belangrijk aandachtspunt: de toenemende dreiging van de handel in exotische huisdieren

Deze conferentie bevestigt echter een zorgwekkende groeiende trend in de vraag naar levende wilde dieren die als huisdieren worden verhandeld – vooral reptielen en vogels – waardoor het voortbestaan van wilde populaties in gevaar komt.

Luiaards

De twee soorten tweevingerige luiaards – de Hoffmannluiaard en de tweevingerige luiaard – zijn toegevoegd aan Bijlage II. Hoewel tweevingerige luiaards wereldwijd als ‘minst zorgwekkend’ worden beschouwd, worden de populaties in sommige landen bedreigd en is er een zorgwekkende achteruitgang waarneembaar. Deze luiaards worden steeds vaker uit hun natuurlijke leefgebied gehaald en verkocht. Dit gebeurt voor zowel de handel in exotische huisdieren als voor tentoonstellingen, met name in de Verenigde Staten.

Zangvogels

De grootsnavelzaadkraker is verplaatst van Bijlage II naar Bijlage I, en andere soorten dikbekjes zijn opgenomen in Bijlage II. Deze vogels staan bekend om hun prachtige gezang en worden verhandeld voor traditionele zangwedstrijden. De groeiende populariteit van dergelijke praktijken heeft geleid tot een snelle afname van de populaties.

Reptielen

Een aantal reptielen kreeg ook bescherming via Bijlage I, waaronder de hagedis Caribicus warreni, de pofadder Bitis parviocula, de gebochelde klepschildpad, de zeeleguaan en de galapagoslandleguaan.

Galapagoslandleguanen, die alleen op de afgelegen Galapagoseilanden in Ecuador leven, zijn zeer populaire huisdieren geworden. Ondanks de strenge wetten in Ecuador die de export van leguanen voor commerciële doeleinden verbieden, worden ze nog steeds te koop aangeboden op online marktplaatsen. Vaak worden ze ten onrechte opgegeven als in gevangenschap gefokt.

Ook kregen de gekko's Phyllurus amnicola en Phyllurus caudiannulatus, die op Bijlage II staan, meer bescherming.

Een groeiende markt

Hoewel veel soorten bescherming kregen, liet deze conferentie ook zien hoe diep de handel in wilde dieren is doorgedrongen in de wereldwijde huisdierenmarkt.

Niet elk voorstel werd aangenomen. Verschillende Zuid-Amerikaanse tarantulasoorten werden niet opgenomen in Bijlage II, waardoor ze kwetsbaar blijven voor de snel groeiende internationale handel.

Toch leverde deze CITES-conferentie veel meer overwinningen dan verliezen op.

Waarom bescherming door CITES belangrijk is

Elke vermelding, elke regelgeving en elke gedichte maas in de wet heeft echte gevolgen voor de natuur. Van de kleinste gekko tot de grootste haai – soorten die door de vraag van mensen met uitsterven worden bedreigd, krijgen eindelijk de bescherming die ze nodig hebben.

Deze bescherming is echter nog maar het begin.

Bij IFAW blijven we samenwerken met overheden, gemeenschappen en partners om ervoor te zorgen dat deze beslissingen worden omgezet in zinvolle maatregelen, zowel op het land als in het water. Ook blijven we ons inzetten voor nog sterkere beschermingsmaatregelen in de komende jaren.