zeldzame ontmoetingen met de onderwaterreuzen

Het spotten van een levende noordkaper is een speciaal moment, omdat er tegenwoordig nog maar zo weinig van over zijn op de wereld. Mensen zien ze meestal pas nadat ze tragisch verstrikt zijn geraakt in visgerei of gedood zijn door aanvaringen met schepen.

De vijfkoppige bemanning van het door IFAW ondersteunde onderzoeksschip Song of the Whale volgt deze zomer de noordkaper terwijl ze de scheepvaartroutes en visserijgebieden doorkruisen die overlappen met het cruciale leefgebied en de migratieroutes van deze walvissen langs de oostkusten van de Verenigde Staten en Canada. De overlap met mensen heeft deze soort ernstig bedreigd gemaakt, met minder dan 340 individuen over.

Terwijl de bemanning het pad van deze soort die op uitsterven staat volgt, delen ze met IFAW hun meest memorabele ontmoetingen met deze zeereuzen.

verschrikkelijke verstrengeling

Richard McLanaghan, een bemanningslid en tevens directeur van Marine Conservation Research International, herinnert zich zijn meest indrukwekkende ontmoeting met een levende noordkaper als een waarschuwing voor een latere tragedie.

Hij herinnert zich: "De ontmoeting met de noordkaper die voor altijd in mijn geheugen gegrift zal blijven, was met een walvis die ernstig verstrikt was geraakt." Richard beschrijft de benarde situatie van de walvis, waarbij een lijn zo strak om zijn lichaam gewikkeld zat dat deze diepe snijwonden in de huid veroorzaakte. "De lijn sneed letterlijk door de walvis heen, als een kaasschaaf," zegt hij.

"We hebben de walvis vele weken gevolgd en met een team geprobeerd de walvis te bevrijden." Helaas waren deze pogingen niet succesvol. "Je kon van dichtbij zien dat het dier leed op een manier die je nooit bij je huisdier zou willen zien," zegt Richard.

Op de vraag naar wat er uiteindelijk met de walvis gebeurde, antwoordde Richard simpelweg: "Hij stierf op een zeer onaangename manier."

Dergelijke sterfgevallen zijn helaas een tragische realiteit geworden voor de noordkaper, of er nu getuigen aanwezig zijn of niet.

Indrukwekkende omvang in volle glorie

Wat veel zeldzamer en nog meer ontzagwekkend is, is om deze dieren levend en vrij van verwondingen of verstrengeling te zien, terwijl ze hun normale activiteiten uitvoeren. Een manier om het natuurlijke gedrag vanuit bovenaf te observeren, is om in het kraaiennest van een schip te zijn terwijl een van deze enorme dieren voorbij komt zwemmen.

Dat was de magische combinatie voor Oliver "Ollie" Boisseau, hoofdwetenschapper van de Song of the Whale, vele jaren geleden. "Ik was een vrij jonge, onervaren marien wetenschapper en klom naar het kraaiennest van het schip, ongeveer 9 meter boven zeeniveau." Dat klinkt misschien niet als veel, zegt hij, maar het biedt "een volledig nieuw perspectief op de wereld."

Vanaf zijn uitkijkpost zag Ollie het karakteristieke V-vormige spuitgat van de noordkaper. "Naarmate we dichterbij kwamen, kon ik de volledige omvang van deze dieren echt waarnemen," zegt hij. "Wanneer je ze vanaf het dek van een boot ziet, is het moeilijk om een gevoel te krijgen voor hun verhoudingen, maar wanneer je op een mast staat en naar beneden kijkt, krijg je een volledig nieuw perspectief. Het is gewoon magisch om de walvis onder je te zien, even lang als de boot en bijna even breed."

Op de vraag naar wat er met die walvis zou kunnen zijn gebeurd, zegt hij: "Dat waren betere tijden, voordat de aantallen begonnen af te nemen, en ik zou graag denken dat hij nog steeds daar ergens is en zijn beste leven leidt."

Een symbolische ervaring

Eerste stuurman Killian Glynn kent ook het geheim van het kraaiennest.

Pas dit jaar, in januari, kreeg hij de kans om vanuit dat uitkijkpunt een moeder en kalf te aanschouwen. Hij zegt dat het vooral opwindend was om het kalf te zien, en vanuit het kraaiennest kon hij het paar zelfs observeren toen ze volledig onder water waren. Op de boot zijn en meehelpen om de soort te beschermen die door mensen zo wordt bedreigd, was "ongelooflijk", en voor Killian was de ervaring symbolisch voor hun inspaningen om het dier voor uitsterven te behoeden.

De moeder en kalf waren niet de enige walvissen die ze die dag zagen. Killian herinnert zich nog een ander 15-jarig mannetje waar de bemanning ondersteuning bood bij een poging het dier te ontdoen van verstrikking, die hij omschreef als "verschrikkelijk". Enkele dagen hiervoor hadden ze ook al drie mannetjes gezien.

Het meest opvallende aan die ontmoeting, zegt hij, is dat ze die dag feitelijk bijna 1% van de hele populatie van de noordkaper hadden gezien.

Jonge walvis die uit het water springt

De twee andere bemanningsleden, "schipper" Niall MacAllister en bemanningslid Judith Matz, deelden hun meest magische moment waarop ze een van de walvissen zagen. Het was ongeveer 7 uur 's ochtends, en Niall had net zijn kopje koffie gepakt terwijl de de boot wegvoer. Plotseling, terwijl hij zijn kopje optilde, merkte hij iets op zo'n 20 meter aan de bakboordzijde.

"Het is groot en het is zeker geen golf," zegt hij. "En zie daar, dit enorme dier schoot uit het water, vrijwel helemaal - het enige wat in het water bleef was zijn staart. Toen ging het met een geweldige plons terug onder water."

Judith zag het ook gebeuren. De walvis nog maar een kalf, zegt ze. "Ik wist niet dat ze uit het water konden springen omdat ze zo groot en rond zijn, maar ik denk dat een baby flexibeler is. Het leek erop dat het veel plezier had."

Iedereen kwam naar buiten en probeerde een foto te maken, maar de jonge walvis kwam alleen even met zijn kop boven het water uit, zegt Niall.

"Het was echt opwindend. Ik was opgetogen en verrast," zegt Judith. "Het was een prachtig moment."