Gemeenschappen helpen om inspanningen voor natuurbehoud te leiden in Zambia

Dit gebeurt vaak in gemeenschappen die grenzen aan natuurreservaten, vooral bij boeren die in de buurt van Lukusuzi National Park en Luambe National Park in de oostelijke provincie van Zambia wonen. Ze hebben steeds meer problemen met olifanten omdat ze om dezelfde dingen vechten.

Gefrustreerde dorpsbewoners die hun inkomen kwijtraken, willen vaak de dieren weg hebben. Voor Moffat en zijn vrienden is het verhaal heel anders. In plaats van wraak te nemen op 's werelds grootste landdieren, besloot hij hard te werken aan manieren om dieren en mensen in hetzelfde landschap vreedzaam te laten samenleven. Bijna anderhalf jaar na de tragedie is Moffat een belangrijke stem onder gepassioneerde jongeren die zich inzetten voor vreedzame co-existentie tussen mensen en wilde dieren in het Lukusuzi-Lundazi-gebied.

De gemeenschap zelf in actie laten komen bij mens-olifant-conflicten

“Het opzetten van PRT's is een investering in de respons op gemeenschapsniveau en een krachtige manier om mens-dier-conflicten aan te pakken”, zegt Simbarashe Chiseva, Community Development Officer bij IFAW, die met succes veel PRT's heeft opgezet in zijn thuisland Zimbabwe.

PRT's leren lokale gemeenschappen wat je wel en niet moet doen bij conflicten met wilde dieren om de veiligheid te garanderen. Heel belangrijk is dat ze gegevens verzamelen over incidenten tussen mensen en olifanten en over de bewegingen van olifanten met behulp van GIS-technologie (Geographic Information System). Deze informatie wordt doorgegeven aan DNPW-experts, die indien nodig meteen kunnen reageren. Ook kunnen ze technieken ontwikkelen om soortgelijke incidenten te voorkomen. 

Voor Moffat, die ervan droomt om wildbeheerder te worden, is dit initiatief heel belangrijk omdat het lokale gemeenschappen praktische begeleiding en hulpmiddelen biedt om mens-dier-conflicten te voorkomen en op te lossen.

“IFAW helpt ons om een verschil te maken door de mentaliteit van onze gemeenschap te veranderen en de natuur te beschermen”, zegt Moffat. 

Het gemeenschapsbeheer van natuurlijke hulpbronnen versterken

Het trainen van lokale teams in Zuid- en Oost-Afrika is niet het enige dat IFAW doet om gemeenschappen in gebieden met veel wilde dieren sterker te maken.

Community Resource Boards (CRB's) in Zambia hebben sinds 1980 een belangrijke rol gespeeld bij het stimuleren van lokaal leiderschap in het duurzame gebruik en beheer van natuurlijke hulpbronnen. De CRB's helpen bij het overdragen van rechten van de overheid naar lokale gemeenschappen voor het gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Dit helpt de ontwikkeling van de gemeenschap en het levensonderhoud van de mensen.

IFAW heeft onlangs de krachten gebundeld met DNPW Zambia om de Mwase-Lundazi CRB op te richten, een belangrijk initiatief om gemeenschappen te helpen bij het verzorgen en beschermen van natuurlijke hulpbronnen.

Volgens de volkstelling van 2022 wonen er ongeveer 154.908 mensen in het district Lundazi. Deze regio staat voor unieke uitdagingen, omdat het een hotspot is voor interacties tussen mensen en olifanten. “We wonen vlakbij Kasungu National Park en hebben vaak last van olifanten”, zegt Robert Jere, voorzitter van de Mwase–Lundzai CRB. “Nu hebben we de kennis en vaardigheden om voor onze leefomgeving te zorgen en vreedzaam samen te leven met wilde dieren.”

Patricio Ndadzela, Country Director bij IFAW, en een team van lokale experts werken hard om het lokale leiderschap op dit vlak te versterken. “Onze aanpak is om gemeenschappen die samenleven met wilde dieren te helpen bij het vinden van passende oplossingen voor hun problemen”, zegt Patricio. “De CRB van Mwase-Lundzai zal een belangrijke rol spelen bij het versterken van het leiderschap en de participatie op lokaal niveau.”

Voorlichting over de grens stimuleren

Op dit moment wonen er zo'n 7 miljoen mensen in de bufferzones van de Room to Roam-landschappen, waarvan 28% van het land in traditioneel bezit is. IFAW snapt hoe belangrijk traditionele leiders zijn voor het bevorderen van inspanningen voor natuurbehoud en werkt met hen samen in Kenia, Zambia, Malawi en Zimbabwe. Samen pakken we op een effectieve manier de uitdagingen voor natuurbehoud aan.

We faciliteren bijvoorbeeld uitwisselingen van kennis tussen traditionele leiders uit de verschillende landen binnen het grensoverschrijdende natuurgebied tussen Malawi en Zambia – gesteund door het Conservation Network of Traditional Leaders in Africa. Zo willen we ervoor zorgen dat de inspanningen voor natuurbehoud worden gedragen door de lokale gemeenschappen.

Gemeenschappen ondersteunen om natuurbehoud mogelijk te maken

In het Lukusuzi-Lundazi-gebied werken we samen met gemeenschappen om hun afhankelijkheid van natuurlijke hulpbronnen te verminderen. We helpen hen om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen waarmee ze alternatieve bronnen van inkomsten kunnen creëren.

Samen met de Chitungulu CRB en DNPW Zambia heeft IFAW 45 vrouwen uit het dorp Chitungulu getraind voor drie clubs voor vrouwen die zijn gebaseerd op het Village Savings and Loans Association (VLSA)-model. Dit project helpt kwetsbare en arme vrouwen om geld te leren beheren en zo hun financiële zekerheid te verbeteren. Dit helpt hen om beter om te gaan met conflicten tussen mensen en wilde dieren en de economische gevolgen daarvan, en verbetert ook de veiligheid van hun gezinnen en hun huizen.