Patroness Ncube strijdt voor natuurbehoud en beschermt wilde dieren tegen wrede valstrikken

Hwange National Park, dat langs de grote Kalahari woestijn ligt, is een uitgestrekt en droog wildreservaat met een van de grootste populaties Afrikaanse savanneolifanten ter wereld. 

Het 14.645 km2 grote landgoed in Zimbabwe is groter dan sommige landen, zoals Noord-Ierland. In Hwange trekken enorme kuddes olifanten en een grote verscheidenheid aan zoogdieren en vogelsoorten in alle vrijheid door de graslanden. 

Gezien de enorme omvang van Hwange rust de last van de bescherming ervan op de schouders van dappere mensen die hun leven op het spel zetten om het erfgoed van de wilde dieren te beschermen. 

Mensen zoals Patroness Ncube. 

De 21-jarige staat in de frontlinie om te vechten voor natuurbehoud om de bedreigde diersoorten van Hwange te beschermen tegen 'de stille moordenaars van Afrika': wrede en willekeurige draad-valstrikken die zijn gezet door stropers. 

Een spannende ontmoeting met een toproofdier 

Ncube groeide op in het dorp Senyanga, een kleine nederzetting aan de rand van het park. Haar moeder was alleenstaand en Ncube werd opgevoed door haar oma van moederskant. Ze kreeg al op jonge leeftijd de verantwoordelijkheid om het vee van haar grootmoeder te hoeden. Ontmoetingen met wilde dieren, zelfs dodelijke roofdieren, zijn haar niet vreemd. Door deze ervaringen heeft ze een grote voorliefde voor de natuur en voor dieren. 

Ze heeft ook ijzingwekkende verhalen te vertellen. Op een zonnige middag in 2014 waren de toen 12-jarige Ncube en twee andere kinderen van de ene boom naar de andere aan het springen om aan de zinderende hitte van de zon te ontsnappen terwijl ze op hun vee letten. 

Omdat Ncube de oudste was, zorgde zij voor het vee en de veiligheid van de jongere meisjes. Maar zonder dat het drietal het wist, waren twee jongvolwassen vrouwelijke leeuwen het vee al een tijdje aan het stalken, wachtend op het perfecte moment om toe te slaan. 

"Het was best eng, want niets had me voorbereid op deze angstaanjagende ervaring," merkte Ncube op. "Toen het roofdier de koeien aanviel, moesten we vluchten voor ons leven. We moesten in een reusachtige mopane (boom) klimmen om onszelf te beschermen tegen aanvallen," voegde ze eraan toe. 

Voor Ncube heeft het angstaanjagende voorval haar doen inzien dat in de wildernis van Afrika de sterkste overleeft.  

Haar roeping vinden: Ncube's reis naar natuurbehoud 

In maart 2022, bijna acht jaar na het incident met de leeuwen, was Ncube een van de 170 vrouwen die zich hadden aangemeld om deel te nemen aan de selectiecursus van Dete Animal Rescue Trust (DART). De beste vier finalisten worden gegarandeerd lid van het team dat valstrikken weghaalt. Ze redden dan voltijd wilde dieren. 

“Ik was de jongste van alle kandidaten, maar daar maakte ik me geen zorgen over. Gewapend met een schat aan kennis over de wildernis en een diepe passie voor de natuur, had ik er alle vertrouwen in dat ik het zou halen," zei Ncube. 

De cursus duurde een dag en testte de mentale en fysieke vastberadenheid van de kandidaten. De aspirant-dierenredders namen deel aan een aantal tests, waaronder een algemene kennistest over wilde dieren, fysieke oefeningen en het opsporen en weghalen van strikken over een afstand van 100 meter terwijl ze getimed werden. 

We hebben ervoor gezorgd dat het selectieproces zo transparant mogelijk was en degenen die niet slaagden, waardeerden dat het een eerlijk proces was," zei Paul de Montille, programmadirecteur van DART. 

“Ik ben zo blij dat mijn oma trots is dat ik 169 vrouwen heb verslagen en mijn droombaan heb weten te bemachtigen," merkte Ncube op. Ze maakt nu deel uit van het DART-team dat verantwoordelijk is voor het redden van verstrikt en gewond wild, groot en klein, in en rond het oudste en grootste nationale park van Zimbabwe. 

De wrede moordenaars elimineren 

Bij het door IFAW ondersteunde DART houdt Ncube zich onder andere bezig met het redden en rehabiliteren van verstrikt en gewond wild. Ze neemt ook regelmatig deel aan ‘sweeps’, waarbij ze in de 20 kilometer lange strook van het buffergebied gevaarlijke strikken verwijderen en de bewegingen van stropers in de gaten houden. 

“Voordat de permanente DART-basis werd gevestigd, was dit gebied een paradijs voor stropers. Er waren heel veel strikken op deze plek, je kon makkelijk vijf tot tien strikken vinden in minder dan een uur," zei Ncube. 

Als redder van wilde dieren is elk individueel dier belangrijk voor me, en elke verwijderde strik betekent dat er weer een dier van de dood wordt gered. 

Ncube wordt in de Dete gemeenschap geprezen als iemand die verandering teweegbrengt: ze trotseert het lot en streeft naar een carrière in een door mannen gedomineerde sector. Ncube is optimistisch over het inspireren van haar gelijken om voorvechters te worden voor natuurbehoud. 

“Ik heb het geluk gehad dat ik kan bijdragen aan de bescherming van onze planeet. We zijn het aan toekomstige generaties verplicht om de wilde dieren te beschermen tegen de ernstige bedreiging van de wrede strikken," merkte Ncube op. 

IFAW's directeur Wildlife Rescue Neil Greenwood, zegt: “We zijn er trots op dat we samenwerken met het geweldige en hardwerkende DART-team. Samen werken we aan het beschermen van wilde dieren tegen de wrede en willekeurige valstrikken die een ernstige bedreiging vormen voor de aanwezigheid van bedreigde wilde diersoorten in het grotere ecosysteem van Hwange op de lange termijn.”