6 wereldwijde milieuproblemen en manieren om te helpen

1. Afname biodiversiteit

In 2019 hebben de Verenigde Naties een baanbrekend rapport gepubliceerd waarin staat dat meer dan één miljoen dier- en plantsoorten met uitsterven worden bedreigd in de komende decennia. Milieuactivisten sporen ons al jaren aan om wilde dieren te beschermen en nu is het een race tegen de klok. De wereld heeft biodiversiteit nodig. Vogels verplaatsen zaadjes in regenwouden, haaien brengen balans in de voedselwebben van de oceaan, mangroven bevatten belangrijke voedingsstoffen in moerrassen... Zonder diversiteit aan soorten en hun unieke ecologische rollen zou onze planeet flink te lijden hebben. 

Wat jij kunt doen:

Het verlies en de versnippering van leefgebieden is een van de grootste bedreigingen voor diersoorten. Van krimpende olifantenverbindingszones in India tot platgewalste eucalyptusbossen met koala's in Australië, dieren verliezen hun leefgebieden in hoog tempo. Help ons het verschil te maken door de natuurlijke landschappen te respecteren en deel te nemen aan projecten voor de restauratie van leefgebieden. Zoals alle milieuproblemen hebben we ook op grote schaal overheidsinspanningen nodig om de beschermde diersoorten te redden. Steun internationale en lokale wetgeving op het gebied van bescherming van wilde dieren, zoals de Endangered Species Act, en stem op kandidaten die pleiten voor bescherming.

2. Conflicten tussen mensen en wilde dieren

Landschappen worden tegenwoordig veelal door mensen overheerst. Dit maakt het lastig voor dieren om beschikbare leefgebieden en hulpbronnen te vinden. Conflicten tussen mensen en wilde dieren – echt of als zo opgevat – zien er overal ter wereld anders uit. Voor mensen in Malawi kunnen conflicten leiden tot onverwachte confrontaties met grote dieren, zoals luipaarden, krokodillen en nijlpaarden, die grote verwondingen kunnen aanrichten. Om die reden worden wilde dieren soms gedood. In India hebben lokale inwoners conflicten met olifanten die aan gewassen grazen en voor grote economische verliezen zorgen. In Canada en de Verenigde Staten worden in het kader van overheidsprogramma's duizenden wolven, bevers, rode lynxen en beren gedood door middel van onwetenschappelijke vergiftiging en 'ruimacties'.

Tijdens de pandemie werden er dankzij afgesloten steden en rustigere gemeenschappen meer wilde dieren gespot, omdat meer dieren hun schuilplaats verlieten. In deze continu veranderende wereld is het van belang om de rol van wilde dieren te begrijpen en op respectvolle wijze te leren omgaan met alle diersoorten, zodat dieren en mensen samen in balans kunnen leven.

Wat jij kunt doen: 

Menselijk welzijn en de bescherming van wilde dieren zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Als dieren met respect worden behandeld en hun natuurlijke rol in de natuur kunnen spelen, hebben mensen hier veel voordelen van. Ecosystemen herstellen, levensstijlen verbeteren, toenemend ecotoerisme: we leren de intrinsieke schoonheid van wilde dieren te waarderen. 

• In stedelijke gebieden en wijken kan de aanpak om mensen en wilde dieren samen in balans te laten leven bestaan uit het gebruik van diervriendelijke prullenbakken en het uitlaten van huisdieren aan een lijn.
• In landelijke gebieden kunnen er duurzame maatregelen worden getroffen, zoals het afschermen van gewassen, het trainen van wildlife rangers en het beschermen van verbindingsgebieden voor wilde dieren waarin ze zich veilig kunnen verplaatsen zonder oog in oog te komen te staan met mensen.

Vreedzaam samenleven is mogelijk en er zijn tal van innovatieve oplossingen die het welzijn van dieren en mensen stimuleren. (Engels rapport)

3. Onderwaterlawaai en scheepsaanvaringen

Tegenwoordig kunnen de meesten van ons met één druk op de knop iets online bestellen. Maar dit gemak voor ons vormt een gevaar voor wilde dieren. Het merendeel van de producten worden wereldwijd vervoerd door grote cargoschepen. Helaas vormen deze schepen een bedreiging voor zeedieren. Schepen en andere industriële activiteiten produceren geluidsgolven. Dit noemen we ook wel onderwaterlawaai. Hierdoor raken zeedieren gedesoriënteerd. Door onderwaterlawaai kunnen dieren als dolfijnen en walvissen van slag raken, waardoor het ze niet meer goed lukt om te communiceren, te jagen en elkaar te vinden. In sommige gevallen kan het zelfs leiden tot enorme stress en overlijden. Ook aanvaringen met schepen vormen een probleem voor zeedieren. Het in aanraking komen met een propeller en scheepsaanvaringen kunnen leiden tot inwendige verwondingen, snijwonden aan staartvinnen en een langzame dood voor walvissen. Noordkapers worden door scheepsaanvaringen met uitsterven bedreigd.

Wat jij kunt doen: 

• Lokale consumptie is van cruciaal belang om onderwaterlawaai en de afhankelijkheid van schepen terug te dringen. Online aankopen moeten worden verscheept en vereisen plastic verpakkingen. Winkel daarom in lokale winkels. 
• Als je toch een online aankoop moet doen, kies dan niet voor de snelle verzendoptie en kies voor een verzamelverpakking als je meer dan één item bestelt. 
• Het terugdringen van de vaarsnelheden is ook heel belangrijk om zeedieren te beschermen tegen onderwaterlawaai en schipaanvaringen. Bij lagere snelheden neemt het onderwaterlawaai af en de kans op scheepsaanvaringen daalt aanzienlijk.

4. Plasticvervuiling

Naar schatting belandt er per jaar acht miljoen ton plastic in onze oceanen. Dit vormt een bedreiging voor de gezondheid van onze ecosystemen, zeedieren en mensen. Door plastic afval kunnen zeedieren verstrikt raken en snijwonden oplopen, uitgehongerd raken en worden gewurgd. Schildpadden staan erom bekend dat ze drijvende plastic zakken eten (omdat ze deze aanzien voor kwallen) en 90% van alle zeevogels eet weleens plastic. Wanneer plastic afbreekt in microplastics is het zelfs nog schadelijker. Diersoorten onderaan de voedselketen, zoals vis, plankton en oesters, consumeren microplastics bij het filteren van water. Gifstoffen uit de microplastics worden dan doorgegeven via de voedselketen en komen terecht bij grote zeedieren en mensen. 

Wat jij kunt doen: 

• Houd een dag bij hoeveel plastic je gebruikt, van 's ochtends tot 's avonds. 
• Neem de lijst en ga op zoek naar duurzame alternatieven, gemaakt van materialen als hout, glas of natuurlijke vezels. 
• Vervangende items kunnen zijn: herbruikbare groente- en fruitzakken, reisbestek voor in de auto of herbruikbare snackzakjes. De lijst is eindeloos. 
• Zorg ervoor dat al het plastic dat je koopt op de juiste manier gerecycled wordt. Spoel verpakkingen altijd af voordat je ze in de prullenbak gooit en zorg dat je op de hoogte bent van de lokale recyclingregels.
  

5. Intensieve veehouderij

Intensieve veehouderij, ook wel bekend als bio-industrie, vindt plaats in geïndustrialiseerde faciliteiten. Hierbij wordt gebruik gemaakt van vrijheidsbeperkende systemen met een hoge bezettingsdichtheid. Deze tasten het welzijn van de dieren aan en zijn vervuilend voor het milieu. Uit het rapport Livestock's Long Shadow van The Food and Agriculture Organization bleek dat 37% van 's werelds methaanuitstoot afkomstig is van de bio-industrie. Onbewerkt dierlijk afval zit vol met geconcentreerde chemicaliën en bacteriën en wordt opgeslagen in enorme mestbassins die gassen als koolstofdioxide, methaan en ammoniak uitstoten. Als er een overstroming plaatsvindt door kapotte infrastructuur of regen, komt het afval in de bodem terecht en vormt een bedreiging voor de gezondheid van mens en natuur. Denk bijvoorbeeld aan schadelijke algenbloei, de vervuiling van drinkwater, ammoniakverontreiniging en ziekte-uitbraken.

Wat jij kunt doen:

• Verminder je vleesconsumptie door eens wat vaker een vegetarische of veganistische maaltijd op tafel te zetten. Zie het als een kans om nieuwe plantaardige ingrediënten en recepten te ontdekken. 
• Koop lokale groente en fruit en ondersteun lokale boeren die het welzijn van dieren en het milieu hoog in het vaandel hebben staan. 
• Zorg dat je weet waar verschillende certificaten en keurmerken voor staan en maak je hard voor de bescherming van vee door nieuwe wetsvoorstellen te doen.

6. Voedselafval

Voedselafval en -verspilling komt in iedere stap van de voedselketen voor: van boerderijen tot fabrieken, van supermarkten tot consumenten. In de productiefase ontstaat er afval wanneer de productie groter is dan de vraag, wanneer producten beschadigd raken of wanneer voedsel wordt verspild tijdens het transport. Verspilling op consumentenniveau is vooral het gevolg van overmatige inkoop en het weggooien van bedorven groente en fruit. Het Ministerie van Landbouw in de Verenigde Staten heeft een schatting gemaakt dat 30-40% van het voedsel in de Verenigde Staten wordt weggegooid. Alle voedselproducten hebben een ecologische voetafdruk. Als we voedsel weggooien, verspillen we de energie en natuurlijke hulpbronnen die tijdens het productieproces zijn ingezet en dragen we bij aan de uitstoot van broeikasgassen door vuilstortplaatsen.

Wat jij kunt doen: 

• Groente hoeft niet perfect te zijn. Zolang eten niet bedorven is, zijn oneffenheden veilig om te consumeren. 
• Haal wat je nodig hebt en eet wat je hebt. Als je de gewoonte hebt om overmatig in te kopen, probeer dan eens echt minder te kopen of doneer voedsel aan de lokale voedselbank. 
• Leer hoe je voedsel het beste kunt bewaren en invriezen, zodat het langer meegaat en je kosten kunt besparen. 
• Overweeg een mestbak om etensresten om te zetten in voedingsrijke grond voor je tuin. Heb je zelf geen tuin? Doneer je mestgrond aan een boerderij, stadstuin of school.