Vanuit het oogpunt van een fotograaf: de laatste big tuskers in Kenia

Met zijn 53 jaar is hij niet meer zo jong en laat hij zich niet snel van de wijs brengen door mensen. Zijn leeftijd betekent ook dat hij niet veel tijd meer heeft. Naast stroperij, ziektes en ecologische rampen zoals droogte, wordt de levensduur van een olifant vooral bepaald door hun kiezen. Ze hebben zes sets die gemiddeld 10 jaar meegaan, dus als ze in de 60 zijn, kunnen ze meestal niet meer kauwen en dreigen ze te verhongeren.

Ik kon niet wachten om hem opnieuw te fotograferen. Deze keer hoopte ik een foto te maken van twee iconen samen: Craig en de Kilimanjaro.

Dankbaar voor regen en regenbogen

Tijdens mijn laatste bezoek duurde het dagen om hem te vinden, maar deze keer hadden we geluk. Slechts een paar uur na de landing op de landingsbaan zagen mijn geweldige gids Dickson Montet en ik hem al. Craig liep rustig naar het moeras en ging het water in om te drinken en wat vers gras te eten.

Dit jaar was er gelukkig genoeg water om het ecosysteem in stand te houden. In het verleden waren er ernstige droogtes, waardoor veel olifanten en andere diersoorten stierven door de strijd om water. Zelfs vandaag de dag is toegang tot water nog steeds een uitdaging, omdat de behoeften van de mensen in conflict komen met die van de wilde dieren. Een enkele olifant heeft tot wel 200 liter water per dag nodig!

Het weer in Amboseli maakte mijn ontmoeting met Craig nog specialer. Tussen wolken en een beetje regen door zagen we hem in de verte. Ik zag ook een vage regenboog, dus Dickson en ik grepen onze kans om een bijzondere foto te maken.

We hadden maar een paar minuten en in eerste instantie werkte Craig niet mee en liet hij ons zijn achterkant zien. Ons geduld werd echter beloond toen hij zich opzij draaide en ik een paar foto's van hem en de laatste gloed van de regenboog kon maken. Je weet nooit wat de natuur in petto heeft!

Big tusker of leeuw?

De volgende middag moesten we een keuze maken: Craig was 's ochtends aan de andere kant van het park gezien, en in weer een ander gebied waren leeuwen gespot. Ik vind het moeilijk om nee te zeggen tegen katachtigen, maar omdat ik nog steeds op zoek was naar het iconische uitzicht op Craig en de Kilimanjaro, was er maar één juiste keuze.

Je kunt nooit fout gaan als je tijd doorbrengt met dit dier. Het is bijna therapeutisch om hem zijn gang te zien gaan. Hoewel dat niet betekende dat hij zich in de juiste richting zou draaien voor de Kilimanjaro-foto, kwamen we toch aardig in de buurt van wat ik zocht, met twee reigers die het plaatje compleet maakten. Deze vogels volgen olifanten in de hoop dat hun bewegingen zorgen dat insecten opvliegen, het voedsel van de vogels. Dit is een van de vele manieren waarop olifanten ingenieurs van het ecosysteem zijn.

Afscheid nemen van Craig

Ik zag Craig voor de vierde en laatste keer toen hij naar het noordelijke deel van het park liep, waarschijnlijk op weg naar een natuurreservaat waar hij veel moeilijker te zien zou zijn. Hij bewoog zich langzaam van struik naar struik, waardoor ik hem vanaf de grond kon bekijken terwijl hij statig voorbij liep.

Nu ik heb meegemaakt hoe het is om volledig blootgesteld te zijn terwijl een 3,5 meter hoge, vijf ton zware olifant met twee meter lange slagtanden zo dichtbij komt dat je hem bijna kunt aanraken, zal ik deze dieren voor altijd met andere ogen bekijken. Craigs over het algemeen rustige houding in de buurt van voertuigen maakt deze ervaring mogelijk, maar een wild dier blijft een wild dier en moet ook zo worden gerespecteerd. Veiligheid is nooit gegarandeerd.

Helaas heb ik gezien dat sommige gidsen hun auto's op het laatste moment in Craigs pad duwen om het beste close-upbeeld te krijgen, en dat maakt me steeds bozer. Het zegt veel over deze dieren dat ze, ondanks wat ze door ons moeten doorstaan, onze aanwezigheid nog steeds accepteren.

Met deze gemengde gevoelens laten we Craig in de verte verdwijnen, in de hoop dat hij uit de problemen blijft. Een van onze zorgen is dat mannetjes zoals hij naar Tanzania trekken, waar ze minder beschermd zijn.

Bedreigingen voor big tuskers

Op zoek naar olifantenfamilies

Hoewel ik voor deze reis afscheid nam van Craig, betekende dat niet dat mijn zoektocht naar olifanten voorbij was. Ik wilde Hollie zien, een vrouwtjesolifant met grote slagtanden. Dus trokken we naar het oosten, waar ze meestal vanuit het bos de moerassen in trekt, vaak vergezeld door een paar grote familiegroepen. Net nadat de zon opkwam, zagen we haar waar we haar verwachtten – olifantenfamilies hebben namelijk zeer specifieke routines.

Hollie is vrij klein, maar haar slagtanden zijn indrukwekkend en prachtig symmetrisch (hoewel de benaming 'big tusker' of 'super tusker' voorbehouden is aan mannetjes). Olifanten gebruiken meestal één slagtand aanzienlijk meer dan de andere (afhankelijk van of ze rechts- of linkshandig zijn, om het zo maar te zeggen. Dit betekent dat slagtanden niet altijd in dezelfde richting staan.

Hollie heeft ook zeer grote oren, in de vorm van het Afrikaanse continent, met een opvallende inkeping in het linkeroor. Haar lichaam leek breder dan normaal, wat zou kunnen duiden op een zwangerschap.

Ik heb ook nog twee andere ‘big tuskers’ gezien, Per en Wickstrom. Als je eenmaal tijd met deze olifanten hebt doorgebracht, zie je meteen hoe verschillend ze eruitzien. Per heeft bijvoorbeeld een steviger, breder lichaam en bredere kop dan Craig, en zijn ogen liggen dieper en hebben grote zwarte randen, waardoor hij – vooral in zwart-wit – tegelijkertijd eng en triest lijkt.

Ik zag een ochtend hoe hij wakker werd en zijn dag begon, op weg naar Team Lioness, een van de eerste volledig vrouwelijke ranger-eenheden in Kenia.

Wickstrom heeft prachtige symmetrische slagtanden en met zijn 42 jaar is hij in de bloei van zijn leven. Toen ik hem in de verte zag, liep hij langzaam naar een prachtige acaciaboom om zijn huid te krabben, met de hoogste berg van Afrika op de achtergrond.

Amboseli National Park zal me altijd dierbaar blijven vanwege de ongelooflijke olifantenpopulatie. Er zijn maar weinig plaatsen in de wereld waar je zo dicht bij een wilde olifant kunt komen. Het geeft je een uniek gevoel van verbondenheid met dit dier, iets wat je bij een wild dier zelden ervaart. Ik weet zeker dat het eenzijdig is, maar dat maakte het voor mij niet minder indrukwekkend.