nieuw rapport adviseert: neem dieren op in rampenplanning

(Den Haag, 13 oktober 2022) – Uit een nieuw rapport van IFAW blijkt dat de hogere frequentie en toegenomen ernst van natuurrampen in Europa cruciale beleidsveranderingen vereist om de impact van rampen op dieren aan te pakken. 

Beyond Rescue: Animals in Disasters - Europe stelt dat op Europees en nationaal niveau de humanitaire modellen voor rampenbeheer de rol van dieren verwaarlozen, waardoor het leven van zowel mensen als dieren in gevaar komt.    

"IFAW pleit voor het opnemen van dieren in rampenplanning. Wij willen overheden wijzen op de risico's wanneer er onvoldoende aandacht aan dieren wordt besteed", zegt Céline Sissler-Bienvenu, Senior Program Officer bij IFAW op het gebied van rampenrespons in Europa. "Het moet duidelijk zijn bij wie de verantwoordelijkheid voor dierenwelzijn in noodsituaties ligt en we moeten opschalen van individuele voorbereidingsmaatregelen naar functionele systemen in alle overheidslagen."

Wereldwijd vinden rampen steeds vaker plaats en de verwoestingen die deze rampen veroorzaken zijn steeds groter. In Europa werden België, Duitsland, Nederland, Spanje en Sicilië in 2021 getroffen door zware overstromingen en in 2021 en 2022 werden Frankrijk en andere landen in Zuid-Europa geteisterd door zomerse hittegolven en bosbranden. 

In Nederland bedraagt het economische verlies van de overstromingen van mei en juni 2021 in de regio Limburg maar liefst 3 miljard euro. Hiermee wordt weliswaar de economische impact in kaart gebracht maar het feit dat dierlijke slachtoffers onder ‘economische verliezen’ worden geschaard, illustreert de problematiek die IFAW in de EU, en in Nederland, aan de kaak stelt. 

"Dergelijke rampen zijn vernietigend voor mens en dier, met als gevolg het verlies van leefgebied, verwondingen en de dood", zegt Sissler-Bienvenu.

Volgens het rapport zullen ook meer mensenlevens gered worden door dieren op te nemen in noodplannen. Zo weigeren mensen vaak evacuatiebevelen als hun huisdieren niet mee kunnen, waardoor het leven van eigenaren, dieren en reddingswerkers in gevaar komt. Ook kunnen er gezondheidsproblemen ontstaan als er in een rampenscenario geen rekening wordt gehouden met wilde dieren. Er is dan kans op overdracht van zoönotische ziekten op mensen en kadavers van dieren kunnen het drinkwater besmetten. Bovendien kunnen dieren die gewond zijn geraakt of op zoek zijn naar voedsel of onderdak, dichtbevolkte gebieden binnendringen en zo mensen en zichzelf in gevaar brengen.

“In Nederland hebben we de eerste stappen gezet om dieren en dierenhulpverleners te integreren in de crisisstructuur. Afgelopen april heeft de minister van Justitie en Veiligheid toegezegd dat dieren een plaats krijgen in crisisdraaiboeken”, aldus Sabine Zwiers, Senior Campaigner bij IFAW Nederland. “Met hulpvoordierenuitoekraine.nl hebben dierenhulpverleners laten zien dat ze samen klaar staan bij een ramp en de zorg van dieren op zich kunnen nemen. Al meer dan 2.500 huisdieren van Oekraïense vluchtelingen werden geholpen.”

Download hier de executive summary en het volledige rapport.

noot voor de redactie
IFAW beveelt aan om dierenwelzijn op te nemen in rampenbeheer in de Europese Unie (EU) en binnen EU-financiering via de volgende principes:

• Beter inzicht in de behoeften van dieren in noodsituaties en verbetering van de vaardigheden van overheden om deze problemen aan te pakken. 
• Beschikbaar stellen van middelen om dierenwelzijn te integreren in humanitaire noodsituaties, zowel voor (a) EU-lidstaten als voor (b) inspanningen bij humanitaire crises buiten de EU. 
• Verbeterde erkenning en communicatie van de noodzaak om dieren te beschermen wanneer de afhankelijkheid tussen hen en mensen groot is. 
• Duidelijke verdeling van verantwoordelijkheid voor dierenwelzijn in noodsituaties.
• Integratie van dierenwelzijn in crisisbeheer.
• Betere organisatie van de agrarische sector en gemeenten met calamiteitenplanners om rampenbeheer te verbeteren. 

Beeldredacteuren: Hoge resolutie professionele beelden beschikbaar op aanvraag.