alarmcode rood voor noordkapers

(Den Haag, 28 oktober 2020) Volgens cijfers van de National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) leven er wereldwijd minder dan 366 noordkapers. De cijfers verwijzen naar een schatting van januari 2019 en zijn aanzienlijk lager dan de eerder aangenomen populatiegrootte van 400 dieren.

"De gecorrigeerde schatting van de populatie van deze reeds bedreigde walvissoort is angstaanjagend", zegt Andreas Dinkelmeyer, Campagne Manager van IFAW (International Fund for Animal Welfare, ifaw.org). “We weten ook dat sinds januari 2019 zeker elf walvissen zijn gestorven. Ook zijn er vier walvissen met ernstige verwondingen vastgelegd. Deze walvissen zijn niet op natuurlijke wijze gestorven: ze zijn gedood door aanvaringen met schepen en raakten verstrikt in lange vislijnen."

Onderzoekers hebben berekend dat de populatie slechts het verlies van 0,9 dieren per jaar kan dragen als gevolg van menselijke activiteiten. In de afgelopen vijf jaar stierven gemiddeld 4,2 dieren per jaar door menselijke oorzaken. Sterfgevallen die vastgelegd zijn met onbekende oorzaak, dieren met levensbedreigende verwondingen en niet-geregistreerde sterfgevallen, zijn daarbij niet inbegrepen. Dit betekent dat het werkelijke aantal gestorven walvissen zelfs nog hoger is.

Voor de Noordoostkust van Amerika overlappen het leefgebied van walvissen en de visgronden voor kreeftvisserij elkaar. De visserij plaatst op de zeebodem visvallen die via lijnen met boeien op het wateroppervlak zijn verbonden. Walvissen raken vaak verstrikt in deze lijnen. Om dodelijke verstrikking van walvissen in deze vislijnen te voorkomen, heeft IFAW samen met diverse visserijexperts systemen ontwikkeld, zonder deze lijnen. De moderne lijnen die bij dit systeem gebruikt worden, zinken naar de zeebodem en hangen niet in het water vanaf de oppervlakte tot aan de bodem. Een netwerk van onderwatermicrofoons en een door het IFAW ontwikkelde app tonen schepen de aanwezigheid van walvissen. Schepen kunnen deze gebieden dan vermijden of hun snelheid verminderen om aanvaringen met de walvissen te voorkomen.

"Met minder dan 360 overgebleven dieren, waarvan er slechts 94 vrouwtjes zijn die voor voortplanting kunnen zorgen, is het duidelijk dat elk dier telt", vervolgt Dinkelmeyer. “De onderzoeken zijn duidelijk: als er nu geen actie wordt ondernomen, sterven de dieren uit. We hebben oplossingen, zoals de moderne visvallen, waarbij de walvissen niet verstrikt in de lijnen raken. Deze alternatieven moeten nu snel en in het gehele gebied worden gebruikt om de dodelijke impact van vislijnen op de dieren te verminderen."

De noordkaper (Eubalaena glacialis) wordt volgens de IUCN (International Union for Conservation of Nature) met uitsterven bedreigd. De dieren zijn langzame zwemmers, een van de redenen waarom Amerikaanse walvisvaarders in de 19e eeuw ze de "juiste walvis" noemden. De dieren waren gemakkelijk te vangen en dreven, eenmaal gedood, op het wateroppervlak. Omdat er op grote schaal op werd gejaagd, is de populatie van deze walvissoort nauwelijks hersteld. Terwijl het dier al in 1935 onder bescherming werd geplaatst.