Vrouwen werken samen voor gezonde ecosystemen en gemeenschappen

Helaas hebben vrouwen in achtergestelde en herdersgemeenschappen, die vaak in de nabijheid van wilde dieren leven, traditioneel weinig of geen zeggenschap over beslissingen over het gebruik van land en vee. Ze worden in feite uitgesloten van de traditionele economie.  

Naomi Wanja, coördinator biodiversiteit en klimaatverandering bij de Taita Taveta Wildlife Conservancies Association (TTWCA, een partnerorganisatie van IFAW), zegt dat dit komt doordat het landbezit bij mannen ligt en beslissingen over landgebruik gekoppeld zijn aan eigendom.

Hierdoor zijn vrouwen en jongeren slecht of zelfs helemaal niet vertegenwoordigd wanneer gemeenschappen forums voor besluitvorming organiseren bij natuurreservaten of economische ondernemingen die zich bezighouden met wilde dieren.

“Vrouwen blijven aan de zijlijn staan bij gesprekken die belangrijk zijn voor natuurbehoud”, legt Naomi uit. “Dat is jammer, want het beheren van een cruciale hulpbron zoals land en de wilde dieren die erop leven heeft verschillende stemmen nodig met een breed gedachtegoed en de inzet van iedereen.”

Om deze ongelijkheid te helpen oplossen, betrekt IFAW gemeenschappen die in de buurt van wilde dieren wonen en ondersteunt het de zelfredzaamheid van vrouwen en jongeren om hen te helpen vreedzaam samen te leven met dieren.

Hier direct onder staat een (Engelstalige) video. Mocht je deze niet kunnen zien, accepteer dan de cookies op onze website of bekijk de video op YouTube.

Inua Kijiji 

Het project Inua Kijiji (‘een dorp versterken’ in het Swahili) heeft als doel om sociale en economische groei in de gemeenschap te stimuleren. Dit gebeurt door middel van kralenwerk, een eeuwenoude activiteit van Maasai-vrouwen.

Door vrouwen in groepen te organiseren, hen te trainen om de kwaliteit van hun producten te verbeteren en hen te helpen nieuwe markten aan te boren, heeft dit project vrouwen een zekere mate van financiële onafhankelijkheid opgeleverd en hun gezinnen beter bestand gemaakt tegen plotselinge schokken in het klimaat.

Met de opbrengst van hun kralenwerk installeren vrouwen energiezuinige kooktoestellen, die zo zijn gebouwd dat er geen warmte verloren gaat, of kopen ze LPG-fornuizen (Liquefied Petroleum Gas), die milieuvriendelijk zijn omdat ze geen hout als brandstof gebruiken. Deze apparaten beperken het kappen van bomen voor brandstof in dit kwetsbare leefgebied en verminderen het risico om gevaarlijke wilde dieren tegen te komen tijdens het verzamelen van brandhout.

Sommige vrouwen hebben ook hun inkomen uit kralenwerk en van een gezamenlijke winkel gebruikt om vee te kopen, moderne huizen te bouwen en de verwerkingskosten te betalen voor individueel eigendom van grond binnen de groepsranch. Hierdoor zijn ze van afhankelijke personen uitgegroeid tot bijdragende leden van de gemeenschap.

Jenga Mama 

Het onderwijsproject Jenga Mama (Swahili voor ‘een vrouw kracht geven’) stelt vrouwen in staat om micro-ondernemingen op te zetten om een duurzaam inkomen voor hun gezinnen en gemeenschappen te genereren.

In 2023 had het project middelen verstrekt voor de opleiding van 60 vrouwen in verschillende beroepen, van wie er 10 na hun afstuderen een baan hebben gevonden. Andere deelnemers hebben 13 gezamenlijke bedrijven opgericht op het gebied van kleermakerij, haarverzorging, loodgieterswerk, ICT en catering, met behulp van opstartmateriaal dat door IFAW is geschonken.

Deze jonge vrouwen, onder wie huisvrouwen die door hun echtgenoten werden gesteund om weer naar school te gaan, zijn rolmodellen voor zowel jonge meisjes als oudere vrouwen. Ze betalen het schoolgeld voor hun broers en zussen en kinderen, betalen de rekeningen van het huishouden en bieden een vangnet voor gezinnen in tijden van droogte en voedselonzekerheid.

Team Lioness 

Een van de eerste volledig vrouwelijke ranger-eenheden in Kenia, Team Lioness, bestaat uit 17 vrouwen, waaronder twee gecertificeerde dronepiloten en één chauffeur. Ze zijn gestationeerd in Olgulului, Amboseli. De rangereenheid voor het behoud van wilde dieren patrouilleert in de Maasai Olgulului–Ololarashi Group Ranch, een gemeenschappelijk gebied dat bijna Amboseli National Park omringt en grenst aan Tanzania.

Team Lioness-ranger Purity Lakara, die opgroeide tussen de wilde dieren in Amboseli, was als kind al gefascineerd door de mannelijke rangers die ze in het park zag patrouilleren. Ze herinnert zich dat ze zich toen al voorstelde hoe het zou zijn om ranger te worden als ze groot was.

“Ik ben heel blij dat IFAW deze droom heeft waargemaakt”, zegt ze.

Door zich in te zetten voor de bescherming van wilde dieren, doorbreekt Team Lioness traditionele overtuigingen en barrières. Het team zet nieuwe normen voor vrouwen in deze van oudsher patriarchale (door mannen geleide) gemeenschap. Het heeft discussies op gang gebracht over de kwetsbaarheid, capaciteiten en rol van vrouwen bij het beschermen van ecosystemen en wilde dieren.

“We moeten meer vrouwen bij natuurbehoud betrekken, omdat zij meer tijd in de natuur doorbrengen dan mannen”, zegt James Isiche, directeur van IFAW Afrika. “Ze zien en hebben dagelijks contact met wilde dieren. Daardoor zijn ze effectieve bondgenoten bij het monitoren van de bewegingen van wilde dieren om stroperij en mens-dier-conflicten tegen te gaan. Het is verfrissend om te zien dat vrouwen niet alleen een cruciale rol spelen in hun gemeenschap, maar ook voor de algehele gezondheid van de planeet.”