Het verborgen drama van Victoria: koala’s in gevaar

De oorzaak is in beide gevallen hetzelfde: verlies van leefgebied. Maar de gevolgen zien er heel verschillend uit. In Queensland en New South Wales zijn koala’s nog maar zelden te zien, omdat hun leefgebied zo versnipperd is geraakt dat hun aantallen hard achteruitgaan.

In het zuiden ligt het anders. Vooral in het zuidwesten van Victoria zijn koala’s juist volop te zien. Maar schijn bedriegt: veel dieren zijn uitgehongerd en vermagerd. Duizenden leven in uitgestrekte blauwe-gombomenplantages op privéterrein, waar ze elke dag risico lopen om te sterven.

Onlangs kwamen honderden koala’s in het nieuws die werden afgeschoten vanuit de lucht, nadat een grote brand door het Budj Bim National Park raasde—een werelderfgoedlocatie.

Maar deze tragische maatregel laat slechts het topje van de ijsberg zien. Onder de oppervlakte speelt al decennialang een stille, ernstige welzijnscrisis voor koala’s in deze regio.

In Victoria was het een ander verhaal. Terwijl de populaties zich langzaam begonnen te herstellen na de massale bejaging, kregen koala’s te maken met een nieuwe bedreiging: grootschalige landontginning voor de landbouw. Inheemse eucalyptusbossen werden gekapt om plaats te maken voor uitgestrekte landbouwgebieden. Hierdoor werden koala’s gedwongen samen te leven in dicht opeengepakte, steeds kleiner wordende stukjes overgebleven natuur en nationale parken. Voedseltekort en felle concurrentie leidden tot overbegrazing van de voedselbomen.

Omdat koala’s in sommige gebieden in grote aantallen werden gezien, ontstond het beeld van een ‘overdaad’. Dit leidde op sommige plaatsen tot verschillende beheersmaatregelen, zoals verplaatsingen, afschot en vruchtbaarheidscontroleproeven. Deze maatregelen negeerden echter het echte probleem: het gebrek aan voedselbomen en verbonden leefgebieden voor de koala’s.

Blauwe gombomen — een dodelijke aantrekkingskracht 

In de jaren ’90 veranderde het landschap opnieuw. Omdat de opbrengsten uit de landbouw laag waren, kwam er een winstgevendere industrie: blauwe-gombomenplantages. Het vruchtbare landbouwgebied en de hoge grondwaterstand in het zuidwesten van Victoria vormden ideale omstandigheden voor de Tasmanische blauwe gom (Eucalyptus globulus). Deze bomen groeien razendsnel en leveren grote hoeveelheden houtchips en pulp, die worden geëxporteerd naar landen als China en Japan voor papierproductie. Inmiddels beslaan de plantages in de regio duizenden hectares.

Elk jaar worden zo’n twee miljoen ton houtchips naar papierfabrieken in China en Japan verscheept. De papierproducten worden daarna wereldwijd verkocht, ook in de VS en Australië, aan consumenten die zich vaak niet bewust zijn van de schaduwzijde van deze industrie.

Niemand had kunnen voorspellen dat koala’s massaal in deze plantages zouden gaan wonen.

Toen hun natuurlijke leefgebied verdween, kregen koala’s te maken met een wooncrisis. De jonge blauwe-gombomen groeiden uit tot hoge, slanke bomen die een aantrekkelijk toevluchtsoord boden voor duizenden koala’s op zoek naar een nieuw thuis.

Voor een tijd ging het goed met deze koala’s. Maar die rust was van korte duur. Zodra de bomen werden gekapt door oogstmachines, verloren ze hun nieuwe woonplek. Koala’s zijn bovendien erg moeilijk te zien: ze zijn kleine, grijze bolletjes ter grootte van een voetbal en zijn perfect gecamoufleerd tegen de zilverkleurige schors van de bomen. Hierdoor raakten veel koala’s gewond of kwamen om het leven.

Strijden voor het leven van de koala’s 

Ze deed een dringend beroep op de overheid en de plantage-industrie, maar zonder resultaat. In 2012 vertelde ze haar verhaal op een nationale koalaconferentie, tot grote verbazing van collega-rehabilitators en onderzoekers. Sindsdien ondersteunt IFAW Tracey in haar strijd om deze misstanden aan het licht te brengen en aan te pakken.

In juli 2013 haalden haar bevindingen nationale en wereldwijde krantenkoppen, toen bezorgde werknemers van de blauwe-gombomenplantages schokkende beelden deelden van koala’s die werden gedood en verwond. Dit veroorzaakte veel opschudding in de industrie.

In 2014 werkte IFAW mee aan een gedragscode voor het beheer van koala’s in bosplantages. Een jaar later nam de plantage-industrie richtlijnen aan, maar deze waren niet verplicht.

In 2017 riep IFAW haar wereldwijde achterban op om druk uit te oefenen op de regering van Victoria om koala’s in blauwe-gombomenplantages beter te beschermen. Meer dan 60.000 e-mails werden gestuurd naar de minister van milieu, wat uiteindelijk tot actie leidde.

De overheid stelde regels in, waaronder dat koala spotters, koala’s op locatie moeten opsporen voordat de bomen worden geoogst. Maar dit is niet waterdicht, want koala’s zijn, zelfs voor getrainde professionals, erg moeilijk te vinden.

Bovendien pakt deze maatregel maar de helft van het probleem aan, omdat bedrijven niet verplicht zijn om leefgebied te behouden of te creëren voor koala’s nadat hun bomen gekapt zijn. Daardoor vluchten koala’s naar aangrenzende nationale parken zoals Budj Bim, op zoek naar een veilige plek. Dit leidt tot problemen zoals te hoge populatiedichtheden, te weinig voedsel en overbegrazing, wat het risico op branden vergroot.

Dit is niet alleen de verantwoordelijkheid van de oogstindustrie, maar zij moeten wel hun deel bijdragen. Ze hebben de morele plicht om de schade die ze veroorzaken te compenseren door een deel van hun winst te investeren in permanent leefgebied en verbindingscorridors, zodat koala’s veilig kunnen leven en zich vrij kunnen verplaatsen.

Het is ook de taak van de overheid om strengere welzijns- en milieuregels op te stellen en ervoor te zorgen dat deze worden gehandhaafd.

Tot die tijd is het helaas aan vrijwilligers, zoals onze partner Mosswood Wildlife, om de gevolgen op te vangen.

De tijd voor de koala’s raakt op 

De regering van Victoria heeft het juiste gedaan door vorig jaar het kappen van inheems bos te verbieden, maar er is veel meer nodig. We hebben een nieuwe, brede en radicale aanpak van het landschap nodig. Grote stukken land moeten worden behouden en beschermd, bomen moeten worden herplant en er moeten wildcorridors worden aangelegd, zodat koala’s zich vrij kunnen bewegen. Dit is de sleutel voor een toekomst waarin wij in vrede kunnen samenleven met deze dieren.

Daarom roepen we je opnieuw op om in actie te komen—er is dringend een parlementair onderzoek nodig naar de voortdurende crisis waarmee de koala’s in het zuidwesten van Victoria worden geconfronteerd. Teken de petitie en deel deze met anderen.