Indische olifant
Wat zijn Indische olifanten?
Indische olifanten zijn een ondersoort van Aziatische olifanten en maken ongeveer 60% uit van alle Aziatische olifanten. Ze komen voor op het Indisch subcontinent. Het zijn bijzonder slimme dieren met complexe sociale structuren, die emotionele intelligentie laten zien. De vrouwtjesolifanten leven in hechte familiegroepen onder leiding van een ouder vrouwtje, de matriarch, terwijl de mannetjes meestal alleen leven.
Indische olifanten lijken op de andere Aziatische olifanten, zoals de Sumatraanse en Sri Lankaanse olifanten. Toch kun je ze onderscheiden door hun kleinere, rondere oren en hun kleinere lichaam. Volwassen Indische olifanten zijn twee tot drie meter hoog bij de schouders en wegen tussen de 2.000 en 5.000 kilogram. Dit maakt hen tot een meter kleiner en 3.000 kilogram lichter dan hun Afrikaanse soortgenoten. Indische olifanten hebben ook een dunnere huid en minder haar.
Indische olifanten zijn planteneters en eten tot 19 uur lang per dag zo'n 136 kilo fruit, gras, wortels en schors. Het zijn rondtrekkende dieren met grote leefgebieden, wat betekent dat ze door hun bosrijke leefgebied zwerven op zoek naar eten, water en partners.
Door deze gewoonten zijn ze een sleutelsoort – een soort waar andere dieren van afhankelijk zijn om te overleven. Ze verspreiden namelijk zaden via hun poep en zorgen ervoor dat er meer zonlicht op de bosgrond komt door plekken en paden vrij te maken. Zo helpen ze de biodiversiteit en ecologische gezondheid van deze gebieden te behouden. Door bedreigingen als het verlies van leefgebied en stroperij neemt het aantal Indische olifanten helaas snel af.
Wat is de wetenschappelijke naam van een Indische olifant?
De wetenschappelijke naam voor de Indische olifant is Elephas maximus indicus, wat grofweg ‘grootste olifant uit India’ betekent. Het is een van de drie ondersoorten van Aziatische olifanten. De andere twee zijn de Sumatraanse en Sri Lankaanse olifanten, wetenschappelijk bekend als Elephas maximus sumatrensis en Elephas maximus maximus.
Zijn Indische olifanten met uitsterven bedreigd?
De rode lijst van IUCN heeft Indische olifanten sinds 1986 aangemerkt als bedreigd, omdat hun populatie en de kwaliteit van hun leefgebied achteruitgaan. Het totale aantal Aziatische olifanten is de afgelopen drie generaties met 50% afgenomen, terwijl de populatie van Indische olifanten in slechts 30 jaar tijd met 11% is afgenomen. Deze grote zoogdieren worden bedreigd door menselijk toedoen, zoals het verlies en de versnippering van hun leefgebied, stroperij en mens-dier-conflicten.
Waar leven Indische olifanten?
Indische olifanten zijn de enige Aziatische olifanten die op het Aziatische vasteland leven. Ze leven hier in verschillende soorten leefgebieden, zoals droge doornbossen, vochtige en droge bladverliezende bossen, tropische groenblijvende en semi-groenblijvende bossen, en secundaire bossen.
Ze trekken het hele jaar door rond op zoek naar eten en water, maar ze hebben ook hun vaste leefgebieden. Hoe groot een leefgebied is, hangt af van hoeveel olifanten er in het gebied zijn en hoe goed en beschikbaar het eten is.
Bedreigingen
Indische olifanten leven in enkele van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld. Naarmate de menselijke bevolking blijft groeien, nemen ook de menselijke activiteiten toe die inbreuk maken op de natuurlijke leefgebieden van de olifanten. De door ons mensen veroorzaakte bedreigingen – zoals het verlies van leefgebied, stroperij en mens-dier-conflicten – zorgen voor talloze uitdagingen voor olifanten.

Verlies en versnippering van leefgebied
Indische olifanten volgen specifieke migratieroutes die hen de ruimte en middelen bieden die ze nodig hebben om rond te rekken en te eten. De menselijke bevolking breidt zich echter uit naar deze natuurgebieden door huizen te bouwen, gewassen te planten, en wegen en spoorwegen aan te leggen.
Door deze infrastructuur is het natuurlijke leefgebied van olifanten teruggebracht tot slechts 3,5% van de oorspronkelijke omvang. Als gevolg daarvan raken hun populaties steeds meer geïsoleerd en versnipperd, waardoor het voor hen moeilijker wordt om water, voedsel en partners te vinden.
Mens-dier-conflicten
Naarmate menselijke nederzettingen zich uitbreiden, krimpt het leefgebied van olifanten en neemt de kans toe dat olifanten woon- en landbouwgebieden binnendringen. In hun zoektocht naar voedsel en water zijn olifanten nu meer dan ooit geneigd om gewassen te plunderen en per ongeluk eigendommen te beschadigen.
Ze komen ook vaker in contact met mensen, waarbij ze hen soms uit angst verwonden of doden. Deze conflicten hebben de spanningen tussen mensen en olifanten vergroot en leiden vaak tot vergeldingsmoorden, waarbij mensen uit wraak olifanten doden.
Stroperij
Hoewel Indische olifanten (en Aziatische olifanten in het algemeen) minder vaak het doelwit zijn dan hun Afrikaanse soortgenoten, worden ze nog steeds door stropers bejaagd voor hun ivoren slagtanden, huid en andere lichaamsdelen, die zeer waardevol zijn op de zwarte markt. In sommige gebieden worden ze ook als hobby bejaagd.
Om deze bedreigde dieren te helpen redden, steunen natuurorganisaties de strijd tegen stroperij door lokale gemeenschappen te informeren over de belangrijke rol die olifanten spelen in hun ecosystemen. Ook wordt er gewerkt aan het versterken van de wetshandhaving.
Er worden bovendien wildcorridors (verbindingsroutes) aangelegd om geïsoleerde olifantenpopulaties met elkaar te verbinden en hun migratieroutes te beschermen; en er worden door heel India beschermde gebieden gecreëerd.
Veelgestelde vragen
Hebben Indische olifanten slagtanden?
Van de Afrikaanse olifanten hebben zowel mannetjes als vrouwtjes slagtanden, maar van de Indische olifanten hebben alleen de mannetjes slagtanden. Sommige vrouwtjes hebben wel een soort hoorntjes die lijken op kleine slagtanden en ongeveer twee tot vijf centimeter uit hun lip steken, maar die zijn niet van ivoor.

Zijn Afrikaanse olifanten groter dan Indische olifanten?
Afrikaanse olifanten zijn groter en langer dan Indische olifanten, met een schouderhoogte van maximaal vier meter. Indische olifanten worden meestal maximaal drie meter hoog.
Afrikaanse olifanten zijn ook zwaarder dan Indische olifanten. Afrikaanse olifanten wegen meer dan 8.000 kilo, terwijl Indische olifanten maximaal 5.000 kilo wegen.
Hebben Indische of Afrikaanse olifanten grotere oren?
Indische olifanten hebben veel kleinere, rondere oren dan Afrikaanse olifanten.
Kunnen Indische olifanten zich voortplanten met Afrikaanse olifanten?
Indische en Afrikaanse olifanten zijn miljoenen jaren geleden als aparte soorten ontstaan, waardoor ze zich niet met elkaar kunnen voortplanten en gezonde nakomelingen kunnen krijgen. De enige bekende kruising tussen een Indische en Afrikaanse olifant was Motty, geboren in 1978 in Chester Zoo, Engeland. Helaas stierf hij enkele dagen na zijn geboorte.
Hoe groot is een Indische olifant?
Volwassen Indische olifanten zijn ongeveer twee tot drie meter hoog bij de schouder en wegen ongeveer 2.000 tot 5.000 kilogram. Kalfjes zijn na hun geboorte meestal ongeveer 100 centimeter hoog en wegen 90 kilogram.
Hoe snel kan een Indische olifant rennen?
Indische olifanten kunnen rennen met snelheden tot 24 kilometer per uur. Het interessante is dat olifanten niet lijken te rennen, zelfs niet met zulke snelheden, omdat hun vier poten nooit tegelijkertijd van de grond komen. In plaats daarvan is hun looppatroon tijdens het rennen hetzelfde als tijdens het lopen.
Hoe lang leeft een Indische olifant?
Indische olifanten worden in het wild tot 60 jaar oud, maar de oudste bekende Indische olifant in gevangenschap was Dakshayani, die op 88-jarige leeftijd stierf.
Wat eten Indische olifanten?
Indische olifanten eten tot 19 uur lang per dag en eten tot 136 kilo voedsel. Het zijn planteneters; ze eten grote hoeveelheden fruit, gras, wortels en schors.
Ons werk
IFAW steunt allerlei inspanningen voor de bescherming en het behoud van Indische olifanten.
Leefgebieden met elkaar verbinden
Al meer dan tien jaar werkt IFAW samen met Wildlife Trust of India (WTI) om olifantencorridors te beschermen, zodat deze dieren veilig tussen hun traditionele leefgebieden kunnen bewegen. Er zijn 101 corridors die bescherming nodig hebben. We hebben al grond voor sommige corridors veiliggesteld en beschikbaar gesteld, maar er is nog meer werk nodig om de andere corridors te beschermen.
Als onderdeel van deze inspanningen steunen we ook een aantal lokale projecten die gericht zijn op het inspireren en activeren van lokale gemeenschappen om olifantenroutes te beschermen en te behouden. Deze projecten bevatten onder andere optochten, vlaggenceremonies en festivals door heel India.

Vreedzaam samenleven tussen mensen en olifanten bevorderen
In het dorp Barpathar in Manas National Park in Assam, een gebied dat door mensen en olifanten wordt gedeeld, gebruiken gezinnen hout als belangrijkste energiebron voor verwarming en koken. Wanneer ze het bos ingaan om dit hout te halen, komen ze echter vaak Indische olifanten tegen, wat dodelijke gevolgen kan hebben.
IFAW en WTI werken in dorpen als Barpathar om gezinnen te helpen minder afhankelijk te worden van het bos. Het Assam Haathi-kookfornuisproject voorziet bijvoorbeeld meer dan 2.500 gezinnen van betere fornuizen die minder hout verbruiken. Dit helpt het bos te beschermen, gevaarlijke tochten naar het bos met 30% te verminderen, en interacties tussen olifanten en mensen te voorkomen.
Gewonde dieren redden
Naarmate mensen meer wegen en spoorwegen aanleggen over de migratieroutes van olifanten, komen botsingen tussen voertuigen en dieren steeds vaker voor. Dit gebeurt vooral op Highway 715, die langs Kaziranga National Park in India loopt.
IFAW en WTI zijn gaan samenwerken met het Assam Forest Department om een rehabilitatiecentrum op te zetten dat olifanten helpt die op deze snelweg door voertuigen zijn aangereden. Hier geven we eerste hulp aan gewonde dieren en vangen we weesolifanten op voordat ze weer in het wild kunnen terugkeren. Sinds de start in 2000 zijn er 5.500 dieren gered en zijn bijna 3.500 gezonde dieren weer in het wild vrijgelaten.
Leefgebieden beschermen en herstellen
Dertig jaar geleden had een lokaal conflict in Assam, India, verwoestende gevolgen voor Manas National Park. Door stroperij, ontbossing en versnippering van leefgebied ging het aantal Indische olifanten daar flink achteruit.
In samenwerking met WTI en het Assam Forest Department heeft IFAW geholpen om twee keer zoveel bos in het Greater Manas-gebied te beschermen, waardoor Indische olifanten weer opbloeien. We hebben ook bijgedragen aan verandering binnen lokale gemeenschappen door hen te stimuleren om dit nationale park voor de toekomst te behouden.
Hoe kun je helpen?
Indische olifanten gaan een onzekere toekomst tegemoet. Ze verliezen hun leefgebied en worden bedreigd door stroperij en mens-dier-conflicten. Met gerichte inspanningen voor hun behoud kunnen we deze dieren en hun leefgebieden echter helpen beschermen.
