,
Taskforce zeehondenjacht - Canada
IFAW werd ooit opgericht om een einde te maken aan de jacht op zeehonden
Bekijk projectZeehond
Zeehonden zijn waterzoogdieren en behoren tot een groep van 3 families en omvatten 33 soorten. Zeehonden hebben zwemvliezen en een rond lichaam dat naar de uiteinden toe taps toeloopt. Ze hebben een dikke laag blubber die hen warm houdt, voedingsstoffen opslaat en hen helpt drijven. Zeehonden variëren sterk in grootte, van de 1,1 meter lange Baikalrob tot de 6,5 meter lange zeeolifant die wel 3.700 kilogram kan wegen.
De drie families van zeehonden zijn oorrobben of zeeleeuwachtigen (Otariidae), zeehonden of robben (Phocidae) en de walrus (het enige lid van de Odobenidae). Oorrobben hebben zichtbare oren, grotere vinnen en een opvallendere vacht dan andere zeehonden. Die hebben wel degelijk oren, maar deze zijn niet zichtbaar.
Zeehonden leven op alle continenten van de aarde. Ook in Nederland komen zeehonden voor. Sommige soorten komen overal voor, andere alleen op één plek. Hoewel veel soorten het grootste deel van hun tijd in het water doorbrengen, leven ze ook gedeeltelijk op het land (of op zee-ijs). Met name tijdens specifieke gebeurtenissen, zoals de paartijd of de geboorte van hun jongen. Bijna alle zeehonden leven in zeewater, behalve de kleine Baikalrob, die in het zoete water van het Baikalmeer in Siberië leeft.
Het paarseizoen is een heel competitieve tijd voor mannetjeszeehonden, die met hun soortgenoten vechten om hun dominantie te bewijzen en de aandacht van vrouwtjes te trekken. De mannetjes zijn zo gefocust op hun taak dat ze tijdens deze periode zelfs niet eten, omdat ze tijdens het eten een vrouwtje aan een andere zeehond zouden kunnen verliezen. Mannetjes paren tijdens deze periode met zoveel mogelijk vrouwtjes. Ze zijn niet betrokken bij het grootbrengen van de jongen.
Zeehonden bevallen altijd op het land of op zee-ijs. Ze voeden hun jongen tot een maand lang, totdat ze groot en sterk genoeg zijn om te zwemmen en zelfstandig te overleven. Moeders verlaten hun jongen in deze periode nooit en eten zelf niets, maar leven van hun vetreserves.
Zeehonden zijn onmisbaar in hun ecosystemen, zowel als roofdieren van vissen, inktvissen, schelpdieren, zeevogels en ander zeeleven, als prooi voor roofdieren zoals ijsberen, orka's en haaien. Ook het zwemmen van zeehonden levert een belangrijke bijdrage: het zorgt voor stromingen in het water, waardoor voedingsstoffen van de zee naar de kust worden gecirculeerd.
Wat is de wetenschappelijke naam van een zeehond?
De wetenschappelijke naam voor de zeehondengroep is Pinnipedia, wat komt van de Latijnse woorden pinna voor vin of vleugel en pes voor voet.
Binnen de Pinnipedia-groep zijn er 33 soorten zeehonden, elk met hun eigen naam. Enkele bekende voorbeelden zijn Phoca vitulina (gewone zeehond), Pagophilus groenlandicus (zadelrob), Hydrurga leptonyx (zeeluipaard) en Mirounga angustirostris (noordelijke zeeolifant).
Zijn zeehonden bedreigd?
De 33 soorten zeehonden variëren op de rode lijst van IUCN van ‘minst bedreigd’ tot ‘uitgestorven’.
Zowel de Japanse zeeleeuw als de Caribische monniksrob zijn de afgelopen 50 jaar niet meer gezien en worden als uitgestorven beschouwd. Volgens IUCN zijn er momenteel geen ernstig bedreigde zeehonden, maar de galapagoszeebeer, Hawaïaanse monniksrob, Kaspische rob en Mediterrane monniksrob worden allemaal als bedreigd beschouwd. De Mediterrane monniksrob wordt momenteel beschouwd als de meest bedreigde zeehondensoort.
Commerciële jacht en sterfte door verstrikking of bijvangst zijn twee belangrijke oorzaken van sterfte onder zeehonden. Klimaatverandering vormt ook een acute bedreiging voor veel soorten, vooral die welke afhankelijk zijn van zee-ijs.
Waar leven zeehonden?
Zeehonden leven overal ter wereld, maar veel soorten geven de voorkeur aan koudere wateren of zelfs poolwateren. Sommige soorten hebben een heel specifiek verspreidingsgebied, zoals de Hawaïaanse monniksrob, die alleen rond de Hawaïaanse eilanden leeft, of de galapagoszeebeer, die rond de Galapagos-eilanden leeft. Er is ook de Kaspische rob, die alleen in de Kaspische Zee leeft.
Deze soorten zijn meestal het meest kwetsbaar omdat gebeurtenissen in hun specifieke gebieden invloed kunnen hebben op de hele populatie, in tegenstelling tot een wijdverspreide soort als de krabbeneter, die overal in Antarctica leeft en een populatie heeft van ongeveer 4.000.000 dieren.
Zeehonden zijn semi-aquatische dieren, wat betekent dat ze deels op het land leven. Veel zeehondsoorten gebruiken de kust of het zee-ijs om uit te rusten, hun lichaamstemperatuur te reguleren, te paren en jongen te baren. Sommige soorten, zoals de walrus, blijven altijd in de buurt van de kust, omdat ze de voorkeur geven aan ondiep water en vaak op het land rusten.
Veelgestelde vragen
Zijn zeehonden gevaarlijk?
Voor mensen kunnen zeehonden gevaarlijk zijn als je te dichtbij komt. Blijf daarom altijd op een veilige afstand; dit geldt ook voor je kinderen en huisdieren. Hou minstens 50 meter afstand van zeehonden om stressvolle situaties voor de dieren te voorkomen en je eigen veiligheid te garanderen.
Als je een zeehond op het strand ziet die mogelijk in nood is, kun je het beste 144 (de Dierenambulance) bellen. Zij kunnen dan bepalen of het dier hulp nodig heeft.
Wat eten zeehonden?
Het dieet van zeehonden verschilt per soort, maar de meeste eten veel vis. Ook inktvissen, weekdieren, schaaldieren, schelpdieren en krill staan op het menu van sommige zeehondensoorten. Een opvallende soort is de zeeluipaard, die pinguïns, zeevogels en andere zeehonden jaagt en eet.
Een andere uitzondering is de krabbeneter, die speciale in elkaar grijpende tanden heeft om Antarctische krill uit het water te filteren. De vorm van hun tanden lijkt op een tekening van een kampvuur. Deze krill vormt 95% van het dieet van de krabbeneter. De rest bestaat uit inktvis en vis, waardoor de naam ‘krabbeneter’ nogal misleidend is.
Walrussen hebben ook een speciaal ontwikkelde bek. Ze hebben tussen de 400 en 700 snorharen die hen helpen bij het zoeken naar voedsel op de zeebodem. Afgezien van hun lange slagtanden zijn al hun tanden plat. Dit zorgt samen met hun unieke tong voor een krachtig zuigeffect. Ze gebruiken dit om allerlei soorten schelpdieren, slakken, zeekomkommers, wormen en manteldieren te eten.
Zijn zeehonden zoogdieren?
Ja, zeehonden zijn zoogdieren, of meer specifiek zeezoogdieren. Ze hebben een vacht, voeden hun jongen via melkklieren en hebben drie middenoorbeentjes. Dit zijn allemaal kenmerken die zoogdieren onderscheiden van reptielen en vogels.
Denali, de grijze zeehond, wordt weer vrijgelaten in het wild. Foto: Andrea Spence / © IFAW, Activiteiten uitgevoerd in het kader van een federale overeenkomst tussen IFAW en NMFS onder de MMPA.
Wat is het verschil tussen een zeeleeuw en een zeehond?
Zeeleeuwen behoren tot de groep van 'zeehonden met oren'; ze hebben langere flippers en een vacht die meer op bont lijkt. Zeehonden 'zonder oren' hebben daarentegen oren die onder hun huid verborgen zijn. Beide zijn leden van verschillende families.
Zijn zeehonden familie van honden?
Hoewel zeehonden en honden een gemeenschappelijke voorouder hebben, zijn hun evolutionaire paden ongeveer 50 miljoen jaar geleden gescheiden. Ze zijn dus slechts in zeer verre mate verwant, hoewel ze nog steeds vergelijkbare kenmerken hebben, waaronder hun gezichtsstructuur en het vermogen om te blaffen.
Zeehonden zijn het meest verwant aan beren, wezels, otters, stinkdieren, wasberen en rode panda's.
Hoe lang kunnen zeehonden hun adem inhouden?
Als semi-aquatische zoogdieren brengen zeehonden veel tijd in het water door en duiken ze vaak om voedsel te zoeken. De zeeolifant is een bijzonder getalenteerde duiker die zijn adem ongeveer twee uur kan inhouden. Om dit te doen, vertraagt de zeehond zijn hartslag, stopt hij met ademen en concentreert hij de bloedtoevoer naar de hersenen, het hart en de spieren.
Eenmaal onder water gebruiken ze hun interne zuurstofvoorraad om hun lichaam te laten functioneren. Recent onderzoek wijst uit dat zeedieren grotere hoeveelheden zuurstof kunnen opslaan dan mensen dankzij speciale zuurstofbindende eiwitten in hun lichaam.
Hoe lang leven zeehonden?
Zeehonden kunnen tot 30 jaar oud worden.
Golven slaan tegen een grote groep grijze zeehonden die aan de kust liggen. Foto: © IFAW
Bedreigingen
Zeehonden hebben te maken met allerlei bedreigingen, waarvan de meeste voor alle soorten gelden. Dit zijn onder andere jacht, verstrikking, klimaatverandering en ziektes.
Zeehond Cerberus als hij na zijn vrijlating voor het eerst het water in gaat bij Scusset Beach in Sandwich, Massachusetts, Verenigde Staten. Foto: Andrea Spence / © IFAW, Activiteiten uitgevoerd onder een federale overeenkomst voor gestrande dieren
Commerciële jacht
Hoewel zeehonden vroeger voor hun vacht werden bejaagd, is deze soort jacht al een tijd succesvol gereguleerd. Toch wordt er nog steeds commercieel op zeehonden gejaagd in sommige landen, zoals Canada. Daar blijft de jacht elk jaar doorgaan omdat politici beweren dat zeehonden te veel kabeljauw eten, wat wetenschappelijk niet klopt.
Dankzij de brede veroordeling van deze jacht en het feit dat er bijna geen vraag meer is naar zeehondenproducten, hebben natuurbeschermers goede hoop dat deze praktijk niet lang meer zal voortduren.
Verstrikking en bijvangst
Helaas kunnen zeehonden slachtoffer worden van visserij, ook al zijn ze niet het doelwit. Er zijn veel manieren om vis te vangen, zoals netten en ander vistuig in het water plaatsen, om deze later weer op te halen met alles wat erin gevangen zit.
Zeehonden kunnen in deze netten verstrikt raken en vast komen te zitten, of gewond raken tijdens hun ontsnappingspogingen. Het is echter niet alleen vistuig dat verstrikking kan veroorzaken. Voorwerpen als verpakkingsbanden, plastic zakken, linten, koorden, rubberen ringen, touwen en doeken zijn allemaal soorten afval in zee waarin zeehonden verstrikt kunnen raken.
In ernstige gevallen kan het afval in de huid van zeehonden snijden, de bloedtoevoer naar de ledematen afsnijden of zelfs verstikking veroorzaken. Dood door verstrikking is een langzame en zeer pijnlijke dood voor zeehonden. Verstrikking komt veel vaker voor bij jonge zeehonden dan bij de volwassen dieren.
Een zadelrob op het ijs in de Golf van St. Lawrence, Canada. Foto: S. Cook / © IFAW
Klimaatverandering
Veel zeehonden leven in het poolgebied en hebben zee-ijs nodig om te rusten, te paren en te bevallen. Doordat het zee-ijs wereldwijd steeds verder smelt, wordt de voortplanting van zeehonden beïnvloed. Als een drachtige zeehond geen ijs kan vinden om te bevallen, stoot ze haar jongen af in het water in plaats van ander soort land op te zoeken. Als ze ijs kiest dat te dun is, kan het breken voordat de jongen volledig zijn gezoogd en in staat zijn om te zwemmen.
Veranderingen in de condities van de oceanen hebben ook invloed op veel andere zeedieren, zoals de vissen die worden gegeten door zeehonden. Dit kan in de toekomst leiden tot voedseltekorten voor zeehonden.
Ziektes
Wilde dieren, huisdieren of vee kunnen ziektes overbrengen op zeehonden. In 1997 stierven er duizenden Kaspische robben in de Kaspische Zee. Dit werd later toegeschreven aan het hondenziektevirus. In 2012, 2016, 2021 en 2022 waren er in hetzelfde gebied soortgelijke massale sterftes, waarbij de laatste keer 2.500 zeehonden dood gingen. De oorzaken zijn nog niet bevestigd, maar Russische rapporten zeggen dat de zeehonden niet in visnetten zijn gedood of gestorven, waardoor ziekte heel waarschijnlijk is.
Na drie maanden verzorging wordt Gonzo, de gewone zeehond, weer vrijgelaten in het wild. Foto: Andrea Spence / © IFAW, Activiteiten uitgevoerd in het kader van een federale overeenkomst inzake gestrande dieren.
Ons werk
IFAW werd opgericht met de missie om een einde te maken aan de commerciële zeehondenjacht in Canada. We reisden af naar het ijs om de jaarlijkse slachtpartij vast te leggen, en we namen internationale media, politici en veterinaire deskundigen mee om de wrede praktijken met eigen ogen te aanschouwen. Sindsdien heeft ons werk bijgedragen aan belangrijke veranderingen, zoals het EU-verbod op zeehondenproducten uit 2009. Dit verbod heeft in de tien jaar daarna meer dan een miljoen pasgeboren zeehonden gered.
We blijven de Canadese overheid onder druk zetten om voor duurzame alternatieven voor de zeehondenjacht te kiezen, die de economie en lokale gemeenschappen ondersteunen en tegelijkertijd de zeehonden beschermen.
Op Cape Cod in de Verenigde Staten ontwikkelt ons Marine Mammal Rescue-team revolutionaire methodes om zeehonden te redden. Zo hebben we in samenwerking met The Marine Mammal Center in Californië een methode ontwikkeld waarbij verdovingspijltjes met speciale ingebouwde trackers worden gebruikt. Die helpen ons team om zeehonden te vangen, te bevrijden uit netten en te behandelen. We beperken het lijden van zeehonden tot een minimum, kunnen ze weer vrijlaten in zee en delen onze expertise met andere reddingsorganisaties voor zeezoogdieren in ons wereldwijde netwerk.
We helpen bovendien gemeenschappen om vreedzaam samen te leven met zeehonden en te zorgen dat strandgangers op een veilige afstand kunnen genieten van de dieren, zonder dat de zeehonden daar last van hebben.
Een Kerguelenzeebeer tussen het gras. Foto: © Eric J. Woehler
Hoe kun je helpen?
IFAW zet zich al meer dan 50 jaar in voor het beschermen, redden en welzijn van zeehonden. Steun ons om ons werk voor zeedieren over de hele wereld nog eens 50 jaar voort te zetten.