Koala
De koala is een van de bekendste diersoorten van Australië. Vanwege hun knuffelbare uiterlijk worden ze vaak koalaberen genoemd, maar ze behoren niet tot de berenfamilie. Koala's zijn middelgrote buideldieren, maar hun ronde gezichten, ronde neuzen, opvallende ogen, grote, pluizige oren en zachte, dikke vacht dragen allemaal bij aan hun teddybeerachtige uiterlijk.
Koala's hebben korte staarten, een gespierd lichaam en sterke poten met klauwen. Hun voor- en achterpoten hebben tegenover elkaar staande tenen waarmee ze zich kunnen vastgrijpen en in bomen kunnen klimmen. Hoewel koala's meestal worden afgebeeld met een zilvergrijze vacht, kunnen ze ook bruin zijn, afhankelijk van waar ze leven.
Koala's komen voornamelijk voor in de kustgebieden van Oost- en Zuidoost-Australië. In het zuidelijke deel van hun verspreidingsgebied, in Victoria en South Australia, kunnen koala's tot 14 kilogram wegen en een lengte van 85 centimeter bereiken. Verder naar het noorden, in Queensland, worden koala's slechts ongeveer half zo groot.
Het unieke dieet van een koala
Koala's hebben een zeer selectief dieet: ze eten voornamelijk bladeren van eucalyptusbomen, die hen zowel voedingsstoffen als water leveren. Eucalyptusbladeren zijn voor veel dieren giftig, maar koala's hebben een aangepast spijsverteringsstelsel waarmee ze de giftige stoffen uit de bladeren kunnen afbreken. Hun blindedarm, van ongeveer twee meter lang, is cruciaal voor het afbreken van de taaie cellulose en giftige stoffen in de bladeren.
Ondanks dat ze dagelijks tot 1,3 kilogram van deze bladeren eten, hebben deze weinig voedingswaarde, waardoor de koala's weinig energie overhouden. Daarom zijn koala's erg inactief en slapen ze gemiddeld 18 tot 20 uur per dag. Als nachtdieren zijn ze vooral 's nachts actief. Hoewel ze over het algemeen rustig en stil zijn, laten koala's luide, holle gromgeluiden horen wanneer ze communiceren.
De leefomgeving van een koala
Koala's zijn over het algemeen solitaire dieren en blijven meestal in een bepaald territorium. De grootte van dit territorium kan variëren, afhankelijk van de kwaliteit van het leefgebied en het geslacht, de leeftijd en de sociale positie van de koala. Gemiddeld omvat het territorium van een koala ongeveer twaalf bomen, waarbij ze een voorkeur hebben voor één bepaalde boom. Tenzij ze zich voortplanten, bezoeken koala's elkaars territorium meestal niet.
De ontwikkeling van een joey
Jonge vrouwtjes krijgen meestal één jong per jaar. Zo'n jong wordt een joey genoemd. Naarmate ze ouder worden, krijgen vrouwtjes meestal om de twee of drie jaar een jong. Na een draagtijd van ongeveer 34 tot 36 dagen wordt één jong geboren. Deze is meestal slechts twee centimeter lang, blind, doof en heeft nog geen vacht. Op basis van instinct, reuk en tast vindt deze onderontwikkelde joey zijn weg naar de buidel van zijn moeder. Als enige lid van de Phascolarctidae-familie hebben koala's een naar achteren/onderen gerichte buidel.
Eenmaal in de buidel klampt de joey zich vast aan een tepel en voedt zich met moedermelk. Na ongeveer vijf maanden komt het jong voor het eerst uit de buidel. De volgende zes weken wordt het kleintje gespeend met een pap die bestaat uit voorverteerde eucalyptus die rechtstreeks uit de anus van de moeder wordt geconsumeerd.
Na de zoogperiode leeft het kleintje op de rug van zijn moeder tot hij ongeveer een jaar oud is. Vrouwelijke koala's zijn volgroeid als ze twee jaar oud zijn, terwijl mannetjes pas volwassen worden als ze drie of vier jaar oud zijn. Zodra ze volwassen zijn, zoeken ze hun eigen territorium op. Koala's kunnen in het wild tot 15 jaar oud worden.
De belangrijke rol van de koala
Koala's spelen een belangrijke rol in de groei en gezondheid van hun leefgebied, het eucalyptusbos. Door hun selectieve eetgewoonten bepalen koala's de samenstelling van de bosvegetatie, waardoor bepaalde eucalyptussoorten beter groeien dan andere. Dit heeft een domino-effect op het hele ecosysteem en beïnvloedt de aanwezigheid en diversiteit van andere planten- en diersoorten. Bovendien helpen koala's door het eten van eucalyptusbladeren de hoeveelheid droog blad op de bosbodem onder controle te houden. Zo verminderen ze de kans op hevige branden die ecosystemen kunnen verwoesten.
Eucalyptusbomen nemen veel kooldioxide op. Door eucalyptusbossen gezond te houden, dragen koala's dus indirect bij aan de opslag van koolstof, wat helpt om de opwarming van de aarde en klimaatverandering tegen te gaan.
Wat is de wetenschappelijke naam van de koala?
De wetenschappelijke naam van de koala is Phascolarctos cinereus. Phascolarctos komt van het Griekse woord phaskolos, wat ‘buidel’ betekent, en arktos, wat ‘beer’ betekent. Cinerus is een term van Latijnse oorsprong die 'asgrijs' betekent.
Hoewel ze vaak koalaberen worden genoemd, zijn koala's geen beren. Het zijn buideldieren en het enige lid van de familie Phascolarctidae. Toen Europeanen zich in Australië vestigden, noemden ze ze ten onrechte beren vanwege hun fysieke gelijkenis met beren.
De algemene naam ‘koala’ komt waarschijnlijk van het Dharug-volk, van een term die ‘geen water’ betekent. Dit komt waarschijnlijk doordat koala's zelden water drinken, omdat ze het grootste deel van hun vocht uit eucalyptusbladeren halen. Ze drinken alleen water tijdens droogte of wanneer er geen eucalyptus beschikbaar is, bijvoorbeeld na een natuurbrand.
Zijn koala's bedreigd?
De rode lijst van IUCN classificeert de koala als een kwetsbare diersoort, slechts één classificatie boven bedreigd.
Sinds februari 2022 heeft de Australische regering de koala echter op de lijst van bedreigde diersoorten geplaatst.
Helaas is hun populatie aan het afnemen.
Waar leven koala's?
Koala's leven uitsluitend in eucalyptusbossen in Australië. Ze komen vooral voor in het oosten en zuidoosten van Australië, in Victoria, South Australia, Queensland en New South Wales.
Veelgestelde vragen
Wat eten koala's?
Koala's eten eucalyptusbladeren; dit is hun belangrijkste bron van voeding en water. Ze staan erom bekend dat ze de bladeren van verschillende eucalyptussoorten eten, maar ze kunnen erg kieskeurig zijn en hebben een voorkeur voor bepaalde soorten.
Hoeveel eet een koala per dag?
Koala's grazen dag en nacht van eucalyptus en eten in totaal 1,3 kilogram bladeren per dag.
Hoeveel koala's zijn er nog in de wereld?
De schattingen lopen uiteen, maar men denkt dat er nog tussen de 100.000 en 500.000 koala's in het wild leven.

Een koala-joey in de opvang van Mosswood Wildlife. Foto: Stacey Hedman / © IFAW
Komen koala's alleen in Australië voor?
Koala's komen oorspronkelijk uit Australië en worden in het wild nog steeds uitsluitend aangetroffen in de eucalyptusbossen van Australië.
Hoe lang slapen koala's?
Koala's kunnen tot wel 20 uur per dag slapen. Het zijn nachtdieren, wat betekent dat ze 's nachts en rond zonsopgang en zonsondergang het actiefst zijn.
Gaan koala's uitsterven?
Er wordt verwacht dat koala's in 2050 in New South Wales, Australië, zullen zijn uitgestorven. Gezien de kwetsbare en afnemende populaties zou de soort zonder uitgebreide inspanningen voor hun behoud zeker kunnen uitsterven.
Als ze zouden uitsterven, zou dat nadelige gevolgen hebben voor de gezondheid van de eucalyptusbossen. Koala's zorgen voor het ecosysteem van hun leefgebied door de plantengroei te reguleren, de bodem te verrijken met hun uitwerpselen, en de hoeveelheid eucalyptusbladeren die natuurbranden kunnen aanwakkeren te verminderen.
Zijn koala's bedreigd?
De rode lijst van IUCN classificeert koala's als kwetsbaar. De totale populatie koala's in Queensland, New South Wales en the Australian Capital Territory werd echter in februari 2022 door de Australische regering als bedreigd aangemerkt.

Rafa voor zijn vrijlating in het pre-release gebied. Foto: Laura Fox / © IFAW
Bedreigingen
Koala's worden geconfronteerd met een reeks bedreigingen die hun voortbestaan in het wild in gevaar brengen, van het verlies van hun leefgebied en klimaatverandering tot jacht en ziektes. Deze ooit veel voorkomende buideldieren staan nu voor uitdagingen die onze dringende aandacht en inspanningen voor natuurbehoud nodig hebben.

Een koala gespot in een boom tijdens de ‘black walk’ van het IFAW-team in de Snowy Mountains buiten Cooma, New South Wales, Australië. Foto: Stacey Hedman / © IFAW
Verlies van leefgebied
Een van de voornaamste bedreigingen voor het voortbestaan van koala's is het verlies van hun natuurlijke leefgebied. Menselijke activiteiten, waaronder landontginning, verstedelijking en houtkap, hebben grote delen van de eucalyptusbossen waar koala's voorkomen, vernietigd. Naarmate menselijke nederzettingen zich uitbreiden en industrieën verder oprukken in het leefgebied van koala's, krijgen deze buideldieren te maken met een kleiner verspreidingsgebied en minder voedselbronnen.
Als gevolg van het verlies van hun leefgebied worden koalapopulaties gedwongen zich terug te trekken in meer versnipperde gebieden. Fragmentatie vermindert niet alleen het aantal beschikbare eucalyptusbomen, maar isoleert ook populaties, waardoor de genetische diversiteit wordt belemmerd en koala's kwetsbaarder worden voor andere bedreigingen.
Jacht
Koala's worden van oudsher bejaagd vanwege hun vacht. Tussen 1888 en 1927 zijn naar schatting minstens acht miljoen koala's gedood voor de wereldwijde bonthandel.
Hun vacht is goed aangepast om hen te beschermen tegen de elementen terwijl ze in de bomen slapen. Hun waterdichte, duurzame vacht was zeer gewild voor het maken van hoeden, handschoenen en voering voor jassen.
Hoewel de jacht op koala's niet langer gangbaar is, sterven er nog steeds koala's door toedoen van mensen en huisdieren. The Australian Koala Foundation meldt dat door het verlies van leefgebied en de nabijheid van menselijke nederzettingen bij het natuurlijke leefgebied van de koala, jaarlijks ongeveer 4.000 koala's omkomen door aanrijdingen van auto's en door honden.
Klimaatverandering
Koala's behoren volgens de rode lijst van IUCN tot de tien diersoorten die het meest kwetsbaar zijn voor klimaatverandering. Naarmate het CO2-gehalte in de atmosfeer stijgt, neemt de voedingswaarde van eucalyptusbladeren af. Aangezien eucalyptus hun enige voedselbron is, lopen koala's een groot risico op ondervoeding en verhongering.
Klimaatverandering leidt ook tot veel warmer en droger weer. Als gevolg daarvan drogen de eucalyptusbladeren uit en kunnen ze de koala's niet meer van vocht voorzien. Dit heeft ertoe geleid dat koala's de veiligheid van hun eucalyptusbomen verlaten om andere waterbronnen te zoeken. Hittegolven kunnen fataal zijn voor koala's en vele andere diersoorten. De verwachte toename van het aantal hittegolven in Australië als gevolg van de opwarming van de aarde maakt het veel moeilijker om het aantal koala's stabiel te houden.
Naast een gebrek aan voedselbronnen en beschikbaar water kunnen veranderende weerpatronen en drogere leefgebieden ook leiden tot een hogere kans op wilde bosbranden. Hierdoor lopen koala's het risico te sterven door de bosbranden zelf, en als ze het al overleven, hebben ze nog minder leefgebied over.
Ziekte
Het is algemeen bekend dat koala's worden getroffen door chlamydia. Chlamydia is een seksueel overdraagbare bacteriële infectie die onder andere blindheid en onvruchtbaarheid bij koala's kan veroorzaken. Soms is besmetting met chlamydia fataal voor koala's. De aanwezigheid van chlamydia onder koalapopulaties wordt verergerd door stressfactoren zoals het verlies van leefgebied en klimaatverandering, waardoor koala's vatbaarder worden voor infecties.
Ons werk
IFAW zet zich actief in voor het behouden en beschermen van koala's en de bomen waarin ze leven.
Langs de hele oostkust van Australië redden en rehabiliteren we koala's om ze vervolgens weer vrij te laten. Onze projecten betrekken lokale gemeenschappen, en richten zich op landschapsbehoud en beleidswerk om het welzijn en behoud van koala's op lange termijn te waarborgen.
Dit omvat de samenwerking met verschillende partnerorganisaties. Zo helpen we Friends of the Koala en Mosswood Wildlife elk jaar honderden koala's te behandelen, en werken we samen met de Koala Clancy Foundation en Bangalow Koalas om wildcorridors voor koala's en andere dieren te herstellen. Daarnaast werken we samen met de Detection Dogs for Conservation van de University of the Sunshine Coast om zieke of gewonde koala's op te sporen en te redden, en om onderzoeken naar de gezondheid en het leefgebied van koala's uit te voeren.

Kookie na haar vrijlating in het pre-release gebied. Foto: Laura Fox / © IFAW
Het IFAW-team helpt bij het opsporen van zieke koala's die besmet zijn met potentieel dodelijke ziektes zoals chlamydia, om ze te behandelen en weer helemaal te genezen. Ook werken we samen met onze partners ter plaatse om koala's die door bosbranden zijn getroffen te redden en te rehabiliteren. Dit is vooral belangrijk omdat koala's bijzonder gevoelig zijn voor bosbranden, die door klimaatverandering steeds vaker voorkomen en heviger worden.
Een van de voornaamste bedreigingen voor koala's is het verlies en de versnippering van hun leefgebied. Ons werk omvat het planten van bomen om hun leefgebied te helpen herstellen, het opnieuw verbinden van versnipperde populaties, en het verschaffen van toegang tot meer voedselbronnen. Het aanpakken van de oorzaak van het verlies van leefgebied en het pleiten voor betere bescherming van koala's en de gebieden waarin ze leven, is essentieel voor dit werk. Zo heeft IFAW het voortouw genomen om erop aan te dringen dat koala's aan de oostkust worden aangemerkt als bedreigd, nadat de catastrofale bosbranden van 2019-2020 de al afnemende populaties hebben gedecimeerd.
We werken samen met alle lagen van de overheid om het leefgebied van koala's te beschermen tegen menselijke ontwikkeling en ontbossing, en we stimuleren het invoeren van strengere wetgeving om ervoor te zorgen dat koala's ook in de toekomst kunnen blijven gedijen.
Hoe kun je helpen?
De koala is een kwetsbare diersoort. Koala's hebben onze hulp nodig om hen te beschermen tegen de bedreigingen van het verlies van hun leefgebied, klimaatverandering en ziektes. IFAW zet zich onvermoeibaar in om de afnemende populaties in stand te houden. Help ons hierbij door petities te tekenen voor de bescherming van koala's en door ons werk voor koala's te steunen.

Koala Rafa na zijn vrijlating in een pre-release gebied. Foto: Laura Fox / © IFAW
IFAW in beeld
Ons werk
Wildlife Rescue - Australië
In Australië sterven zoogdieren in een schrikbarend hoog tempo uit
Bekijk projectBescherming van koala's: redden, rehabiliteren, vrijlaten en beschermen – Australië, Nieuw-Zuid-Wales
Een toekomst planten voor koala's - boom voor boom
Bekijk project,
Dieren redden tijdens bosbranden – Australië
Al meer dan 30 jaar zijn we ter plaatse aanwezig om dieren getroffen door bosbranden te helpen
Bekijk projectNieuws
Updates
honderden koala's gewond of dood verwacht na incident met bulldozers op een blauwe-gomplantage in Australië
Lees verderUpdates
historische foto's van ons reddingswerk tijdens de australische bosbranden
Lees verderUpdates
ifaw steunt opvangen van wilde dieren en partners in Australië bij de uitdagingen in de COVID-19 crisis
read more