meer dan 40% van de walvissen sterft een langzame en pijnlijke dood

voor een industrie die ten dode is opgeschreven

(8 mei 2023) Uit een uniek onderzoek van de IJslandse regering blijkt dat meer dan 40% van de walvissen die tijdens het laatste walvisjachtseizoen zijn gedood, een langzame en pijnlijke dood is gestorven. Zo valt te lezen in een nieuw rapport dat vandaag door de IJslandse Voedsel- en Veterinaire Autoriteit (MAST) is gepubliceerd.  

“Zowel de Ijslandse bevolking als de internationale gemeenschap zullen geschokt zijn door deze uitkomsten, wat men ook van de walvisvaart vindt”, aldus Patrick Ramage, Senior Director bij IFAW (International Fund for Animal Welfare). “Geen enkel dier, hoe het ook wordt gedood, zou zo lang moeten lijden. Walvissen zijn gevoelige, intelligente en complexe wezens die fysiek en mentaal lijden tijdens deze traumatische slachtpartij. Dit nieuwe bewijs laat duidelijk zien hoe achterhaald de walvisvaart is. Hier moet onmiddellijk een einde aan komen. In IJsland hoeft niemand van walvisvlees te leven.” 

De beelden die tijdens het IJslandse walvisvaartseizoen in 2022 zijn gemaakt, en waarbij 148 walvissen werden gedood, zijn door deskundigen geanalyseerd. Hierbij is vooral gekeken naar de tijd die een door een harpoen uitgeschakelde walvis nodig heeft om dood te gaan ('stervensduur). Op het beeldmateriaal is het doden van 58 vinvissen (die op de lijst van kwetsbare diersoorten staan) vastgelegd en is duidelijk te zien dat bijna alle dieren niet onmiddellijk doodgingen.  

Ze bleven gemiddeld nog 11,5 minuten leven en bijna een kwart van hen moest een tweede keer worden geharpoeneerd. Eén walvis heeft zelfs twee uur geleden voordat hij daadwerkelijk dood was.   

Bovendien waren de meeste van de 148 gedode walvissen vrouwtjes (73%), waarvan er elf zwanger waren en er één melk produceerde. Uit de bewakingsbeelden blijkt ook dat één walvis vijf uur lang werd achtervolgd met een harpoen in zijn rug, voordat hij uiteindelijk zwaar gewond wist te ontsnappen.  

“De verschrikkelijke lijdensweg die walvissen tijdens deze jacht ondergaan, is niet te bevatten. Vorig jaar zagen we beelden van een vinvis die met vier harpoenen in zijn lichaam terugzwom naar de kust. Dit maakte pijnlijk duidelijk hoe wreed het er op zee aan toegaat”, aldus Ramage. Het gruwelijke bewijs is er; de commerciële walvisvaart is wreed en onnodig en moet stoppen. Een levende walvis is veel waardevoller voor het mariene ecosysteem en voor de walvisexcursies dan een dode walvis op je bord. We roepen de regering van IJsland op om voor eens en altijd met deze slachting te stoppen.”  

Het rapport is opgesteld naar aanleiding van nieuwe regelgeving voor de walvisvaart die de IJslandse minister van Visserij en Landbouw, Svandís Svavarsdóttir, in juli vorig jaar heeft afgekondigd. Hierdoor ontkwam de laatste commerciële walvisvaarder in IJsland, het bedrijf Hvalur hf van Kristjan Loftsson, er niet aan om vertegenwoordigers van het IJslandse directoraat voor Visserij met camera's aan boord toe te laten om de jacht te filmen. De IJslandse Voedsel- en Veterinaire Autoriteit (MAST), die dit rapport heeft geschreven, is belast met het toezicht, zowel aan boord van de schepen als op het walvisstation. Bekijk het rapport hier en het persbericht hier. Het onderzoek is vorig jaar, halverwege het walvisvaartseizoen, van start gegaan. 

De walvisvaarders van Havlur hf hebben in 2009 de jacht weer opgepakt en sindsdien 993 vinvissen gedood. Walvisvlees wordt vooral naar Japan geëxporteerd. Op dit moment hanteert IJsland een zelf afgegeven quotum voor de walvisvangst die tot eind 2023 loopt. Hierna moet een nieuwe quotum voor vijf jaar worden goedgekeurd door de minister van Visserij. 

Tijdens de jacht wordt een walvis door walvisvaarders achtervolgd tot er vanaf het schip een granaatharpoen kan worden afgevuurd. De harpoen boort ongeveer een meter diep in het dier, waarna de granaat explodeert en de weerhaken zich verder in het vlees vastboren. De bedoeling is dat de explosie krachtig genoeg is om de walvis te doden of uit te schakelen. Het hangt er echter vanaf waar de harpoen het lichaam van de walvis raakt, en het komt dus ook voor dat de walvis niet onmiddellijk wordt gedood. Bovendien explodeert de harpoen niet altijd. 

Deze analyse van de 'stervensduur' is niet het enige bewijs van het lijden van geharpoeneerde walvissen, maar bevestigt en kwantificeert de extreem lange tijd die walvissen nodig hebben om dood te gaan. Dat heeft alles te maken met hun fysiek. Walvissen zijn duikende zoogdieren en zijn door de evolutie zo ontwikkeld dat er zuurstofrijk bloed naar hun hersenen gaat, zelfs bij zware stress. Soms kan een walvis dus voor dood worden aangezien, of uitgeschakeld lijken, terwijl hij nog steeds bij bewustzijn is. 

IFAW roept de IJslandse autoriteiten op een einde te maken aan de walvisvangst en na dit jaar geen nieuwe walvisvergunningen of quota meer af te geven.

Achtergrond

• Er zijn in IJsland ruim 1.900 vin- en dwergvinvissen gedood sinds het verbod van de Internationale Walvisvaartcommissie (IWC) op de commerciële walvisvangst in 1986 van kracht werd.  
• Vinvissen zijn snelle zwemmers en na de blauwe vinvissen de grootste zoogdieren op aarde: gemiddeld worden zij zo'n 20 meter lang en hun gewicht ligt tussen de 38 en 50 ton. De IUCN heeft de vinvis wereldwijd als kwetsbaar geclassificeerd en op de Rode lijst van bedreigde soorten geplaatst. 
• In 1982 besloot de IWC de vangstlimieten voor de commerciële walvisvangst op nul vast te stellen (oftewel een moratorium ('uitstel' van de jacht) op de commerciële walvisvangst). Dit verbod werd in 1986 van kracht. Maar in tegenstelling tot andere walvisvangende landen maakte IJsland geen 'bezwaar' tegen dit besluit en zette de jacht, onder het mom van 'wetenschappelijk walvisvaart', tot 1989 voort. In 1992 verliet IJsland de IWC abrupt, maar werd in 2002 opnieuw lid en heeft toen een voorbehoud tegen het moratorium gemaakt. Onder dit voorbehoud heeft IJsland in 2006 de commerciële walvisvangst hervat en een zelf toegewezen quotum van vin- en dwergvinvissen ingesteld. 
• Het opnieuw verlengen van walvisvangstquota voor een periode van vijf jaar zal de internationale betrekkingen tussen IJsland en onder andere de VS verder onder druk zetten. De VS heeft in 2014 diplomatieke sancties ingesteld tegen IJsland (Pelly Amendment-sancties) vanwege de commerciële walvisvaart en de handel in walvisvlees.  

Wetenschappers van IFAW hebben beelden geanalyseerd van het doden van walvissen door Japan in de Stille Oceaan. Hieruit komt een soortgelijk verhaal naar voren over de inherente wreedheid van de walvisvaart. Ze hebben hun bevindingen gepubliceerd.