Social posts zoals van Hind en Memphis voeden de handel in exotische huisdieren

De aantrekkingskracht van exotische huisdieren is onmiskenbaar. Van kleurrijke vogels tot grote katachtigen, de verleiding om wilde dieren in huis te halen, is groot. Echter, wilde dieren horen thuis in het wild en niet in je achtertuin of in een appartement op 3-hoog achter. De illegale handel in wilde dieren groeit in rap tempo verder, onder andere door de inzet van social media en online marktplaatsen. 

Europa: broeinest voor handel in wilde dieren 

Europa is één van de grootste markten voor exotische huisdieren wereldwijd. Volgens het International Fund for Animal Welfare (IFAW) worden er jaarlijks talloze wilde dieren uit hun natuurlijke habitat gehaald en illegaal verhandeld van, naar en binnen Europa. Exotische dieren zoals grote katten worden vaak als statussymbool gehouden, gebruikt als foto prop voor social media of voor de illegale fokkerij, maar hun welzijn wordt daarbij ernstig verwaarloosd. Een groot deel van de dieren in de illegale handel overlijden zelfs al onderweg, veelal onder erbarmelijke omstandigheden.

Social media doet vraag toenemen 

Platforms zoals Instagram, TikTok, Facebook en YouTube hebben de zichtbaarheid van exotische dieren als huisdieren enorm vergroot. Foto's en video's van baby-aapjes in luiers of tijgerwelpjes aan de fles worden massaal gedeeld en krijgen miljoenen likes en views. Op het eerste gezicht lijken deze beelden misschien schattig, maar ze verbergen vaak enorm veel dierenleed. Wilde dieren worden weggerukt van hun families, worden gedrogeerd om kalm te blijven voor een selfie, en worden mishandeld om ze te dwingen trucjes te doen. Dit alles leidt tot ernstige fysieke en emotionele schade bij dieren. Mede hierdoor kunnen ze dan bij een eventuele inbeslagname ook niet meer terug naar het wild. 

Zulke foto's en video's hebben niet alleen invloed op het publiek, maar stimuleren ook de vraag naar exotische huisdieren. Mensen die deze beelden zien, overwegen vaak om zelf een dergelijk dier aan te schaffen, zonder zich bewust te zijn van de gevolgen voor het dier en de natuur. 

Bekendheid brengt verantwoordelijkheid 

Exotische dieren worden steeds vaker ingezet voor online en sociale content. Deze praktijken normaliseren het houden van wilde dieren als huisdier en dragen bij aan de groeiende vraag. Het gebruik van dergelijke beelden door influencers en bekende Nederlanders, zoals recentelijk Hind en Memphis, heeft een directe invloed op hun volgers, die mogelijk geïnspireerd raken om zelf exotische dieren aan te schaffen – wat precies is wat we niet willen. Memphis kwam een paar jaar geleden ook al in opspraak toen hij poseerde met een ‘lijger’, een kruising tussen een mannetjesleeuw en een vrouwtjestijger. Dit soort kruisingen veroorzaken heel veel dierenleed, dus het is dubbel verkeerd om dit te promoten. 

Daarnaast is op Videoland nu een nieuwe serie te zien, The Real Housewives van het Zuiden – een realityserie waarin vrouwen met een zeer luxueuze leefstijl gevolgd worden. Eén van hen heeft verschillende exotische dieren in haar bezit, zoals stokstaartjes, alpaca’s, wallaby’s, zebra's en een serval – een Afrikaanse katachtige. Veel van deze dieren mogen sinds de invoering van de huis- en hobbydierenlijst in 2024 niet meer gebruikt worden in fokprogramma's. En als iemand zoogdieren wil houden of opvangen die niet op de huis- en hobbydierenlijst staan, hebben ze daarvoor een ontheffing nodig - die in veel gevallen niet aan particulieren gegeven zal worden.   

IFAW vindt de dialoog met bekende personen en andere partijen over hun maatschappelijke rol en verantwoordelijkheid cruciaal. Het behoud van wilde dieren in hun natuurlijke habitat is daarbij altijd onze prioriteit.

Gevaren van handel in exotische huisdieren 

De gevolgen van de handel in exotische huisdieren zijn verstrekkend: 

• Dierenwelzijn: Veel dieren overleven de reis niet of sterven kort na aankomst door de stress en slechte omstandigheden. 
• Biodiversiteit: Het verwijderen van dieren uit hun natuurlijke omgeving verstoort ecosystemen en bedreigt het voortbestaan van diersoorten. 
• Volksgezondheid: Sommige exotische dieren kunnen ziektes overdragen op mensen, wat risico's met zich meebrengt voor de volksgezondheid. 
• Wetgeving: Hoewel er bepaalde nationale en internationale wetten zijn die de handel in wilde dieren reguleren, zijn er nog steeds veel mazen en is handhaving vaak moeilijk vanwege een gebrek aan resources en de anonimiteit van online platforms. 

Wat kun jij doen? 

Als IFAW zetten we ons in om de illegale handel in exotische huisdieren tegen te gaan. We pleiten voor strengere wetgeving en betere handhaving, zowel online als offline. Zo zijn we recentelijk ‘Trusted Flagger’ geworden, waarmee we bijdragen aan het beschermen van wilde dieren door verdachte content op internet te signaleren. Daarnaast wordt er gewerkt aan bewustwordingscampagnes om het publiek te informeren over de consequenties voor dieren, mensen en de natuur. 

Als consument kun jij helpen om verandering teweeg te brengen: 

• Deel en like geen content waarop wilde dieren als huisdier worden getoond. 
• Steun organisaties die zich inzetten voor het welzijn van wilde dieren. 
• Informeer anderen over de gevaren van de handel in exotische huisdieren. 
• Overweeg alternatieven zoals het adopteren van een huisdier uit een asiel. 

Door bewust om te gaan met de content die we consumeren en delen, kunnen we bijdragen aan een wereld waarin wilde dieren in hun natuurlijke omgeving kunnen blijven en niet als statussymbool dienen op sociale media.