Jaguar-weetjes: Q&A over de grootste katachtige van Amerika

In de dichtbegroeide wildernis van Midden- en Zuid Amerika regeert een van de meest krachtige en behendige katachtigen die op onze aarde leeft. De jaguar, die nog wel eens wordt verward met het luipaard, heeft diepe wortels in de cultuur en mythologie van de volkeren van Midden- en Zuid-Amerika en is daarnaast een toonbeeld van kracht en uithoudingsvermogen, snelheid, zwemvaardigheden en ongelooflijke jachttechnieken. Maak kennis met de grootste katachtige van Amerika lees verder over meest interessante jaguar weetjes.

hoe ziet een jaguar eruit?

Jaguars zijn grote, gespierde katachtigen met een opvallend mooie vacht. Hoewel ze er vlekkerig uitzien, worden hun "vlekken" rozetten genoemd omdat ze op rozen lijken die rond een centrale vlek zijn gevormd. Hun andere meest opvallende kenmerk is hun kop die, als gevolg van hun krachtige kaken, bijzonder groot is in verhouding tot hun lichaamsgrootte.

wat eten jaguars?

Jaguars jagen zowel op het land als in het water, waardoor ze een gevarieerd dieet hebben. Ze jagen op vissen, schildpadden en kaaimannen in rivieren en meren, en op middelgrote zoogdieren, zoals herten en capibara's, op het land.

Dankzij hun extreem krachtige kaken kunnen ze grotere en sterkere dieren eten dan hun grootte doet vermoeden.

hoe groot is een jaguar?

Jaguars zijn meestal tussen de 1,5 en 1,8 meter lang van kop tot lichaam, hoewel hun staart nog eens ongeveer 75 centimeter aan hun totale lengte toevoegt.

Ze wegen tussen de 45 en 113 kilo, waarbij de mannetjes aanzienlijk groter zijn dan de vrouwtjes.

wat doet IFAW om jaguars te beschermen?

• Van 2019 – 2022 werkte IFAW samen met IUCN en ELI aan Operation Jaguar, een programma gericht op het trainen van wetshandhavingsinstanties om de illegale handel in jaguars in Peru, Bolivia, Guyana en Suriname te bestrijden. 
• Op het schiereiland Yucatan, Mexico, bevordert het IFAW het samenleven tussen Maya-gemeenschappen, vissers en jaguars door de manier waarop ze hun gemeenschapsdieren houden en verzorgen te verbeteren. Dit vermindert de risico's van negatieve interacties en overdracht van ziekten tussen gemeenschapsdieren en jaguars of andere dieren in het wild. 
• IFAW staat ook altijd klaar om jaguars te redden en te rehabiliteren. In 2020, ondersteunde IFAW de rehabilitatie van de jaguar Covi, een jonge jaguar die was aangereden door een auto. In 2021 werd door IFAW een jaguar gered uit een woning in een vissersgemeenschap in Mexico. 
• Door heel Afrika heen werkt IFAW met overheden en gemeenschappen om natuurgebieden en leefgebieden van luipaarden te beschermen door leasecontracten af te sluiten met landeigenaren en wildlife rangers in te zetten tegen stroperij.  
• IFAW ondersteunt ook regeringen in het bestrijden van wildlife crime om de handel in producten van wilde dieren, waaronder luipaardhuiden, te voorkomen. 

worden jaguars bedreigd?

Jaguars worden door de IUCN als bijna bedreigd beschouwd. Dit betekent dat ze een relatief kleine populatie hebben die in de toekomst waarschijnlijk kleiner zal worden. Er wordt verwacht dat jaguarpopulaties zullen afnemen vanwege voortdurende bedreigingen door verlies van leefgebieden, stroperij en mens-dierconflicten.

stroperij

Jaguars worden voornamelijk gestroopt voor hun prachtige pelzen, maar ook voor hun poten, tanden en klauwen, die in de traditionele geneeskunde worden gebruikt om verschillende kwalen te genezen (zonder wetenschappelijke basis).

Ondanks het feit dat de handel in jaguars illegaal is, laten de gegevens een aanzienlijke toename zien van de internationale handel in lichaamsdelen van de jaguar sinds 2012, waarbij de handel voortdurend toeneemt.

ontbossing

De grootste bedreiging voor jaguarpopulaties is het snelle verlies van hun leefgebied, voornamelijk door ontbossing. Houtkap in het regenwoud van de Amazone heeft geleid tot een aanzienlijk verlies van habitat en het binnendringen van de mens in het territorium van de jaguar.

Hoewel veel van deze ontbossing het gevolg is van opzettelijke menselijke activiteiten, is brand een andere belangrijke oorzaak, omdat het verlies van regenwoud gebieden kwetsbaar maakt voor bosbranden.

mens-dierconflicten

Naarmate mensen zich meer in het territorium van de jaguar begeven, is het contact tussen de twee soorten toegenomen, wat leidt tot meer conflicten.

Jaguars vallen zelden mensen aan en zullen dat bijna nooit doen zonder provocatie. Ze zullen echter wel vee aanvallen en doden waarvan lokale boeren afhankelijk zijn voor hun levensonderhoud. Dit zet lokale gemeenschappen aan om jaguars te jagen en te doden als vergelding en om hun kuddes te beschermen.

hoe oud kan een jaguar worden?

In het wild kunnen jaguars tussen de 12 en 15 jaar oud worden.

hoe snel kan een jaguar rennen?

Jaguars zijn niet zo snel als jachtluipaarden, maar ze hebben nog steeds een indrukwekkende snelheid. Over korte afstanden kunnen ze 80 kilometer per uur halen. Ze hebben ook een krachtige sprong, waardoor ze prooien in een hinderlaag kunnen lokken.

hoeveel jaguars zijn er nog op de wereld?

Jaguars zijn solitaire, ongrijpbare dieren, waardoor ze moeilijk te vinden, op te sporen en te identificeren zijn. Daarom zijn schattingen van het aantal jaguars in de wereld onbetrouwbaar. Zelfs de IUCN geeft geen schatting van het totale aantal jaguars dat nog in het wild leeft. Onze huidige beste schatting schat het aantal op 173.000, maar dit is bij benadering.

Belangrijker is echter dat men het erover eens is dat de populatie jaguars afneemt. Van de habitat die momenteel door jaguars wordt bezet, zal 12% in de toekomst waarschijnlijk geen jaguar meer herbergen.