van klimaatverandering tot jacht, zadelrobben worden nog steeds bedreigd

Aan de Oostkust van Canada zit de lente in de lucht... de sneeuw is aan het smelten, de roodborstjes keren weer terug en bij de zadelrobben komen de vrouwtjes samen op de ongerepte ijsschotsen, klaar om te bevallen. Maar helaas zullen veel pasgeboren zeehondenpups het ook dit jaar niet redden als gevolg van de klimaatverandering. 

De klimaatverandering en de gevolgen daarvan op zee-ijs vormen een ernstige bedreiging voor zadelrobbenpups. De vrouwtjes hebben een stevig ijsplateau nodig om hun pups te baren en groot te brengen. En wanneer de moeders het broedgebied verlaten, hebben de pups nog steeds ijs nodig om op te rusten wanneer ze leren zwemmen en zelf gaan jagen. Het ziet er echter naar uit dat 2021 een jaar wordt waarin de ijsdikte ver onder het gemiddelde blijft steken en zelfs het laagste niveau bereikt sinds 1969, het jaar waarin de ijsmetingen van start gingen. Het is nog te vroeg om exact te zeggen welke gevolgen dit heeft voor de zeerobbenpopulatie. Echter zullen er waarschijnlijk zeehondenpups sterven, omdat ze worden geplet door het ijs, verdrinken of moederziel alleen aanspoelen op de kust. Hier vormen ze een gemakkelijke prooi voor roofdieren. En er is ook slecht nieuws voor de mensen die hadden gehoopt deze prachtige dieren in het wild te zien: ook dit jaar zijn de excursies naar de zeehondenbroedplaats in de Saint Lawrencebaai geannuleerd doordat er te weinig ijs is. Dit is al de vijfde keer sinds 2010 dat de excursies geen doorgang vinden. 

Over een paar weken zal de jaarlijkse commerciële zeehondenjacht weer van start gaan. De vraag is dan ook of deze diersoort, met alle bedreigingen van mens en klimaat, het zal redden. 

En gelukkig is het antwoord hierop: ja! De commerciële Canadese zeehondenjacht is nog steeds een sector die op zijn retour is. Sinds de EU in 2009 de handel in zeehondenproducten uit de commerciële jacht verbood, neemt het aantal zeehonden dat wordt gedood sterk af, ook al hanteert de Canadese overheid nog steeds een vangstquotum van 400.000 zadelrobben. Het aantal zeehonden dat tussen 2006 en 2019 is gedood, is zelfs met 90% afgenomen en vanwege de COVID-19-beperkingen is de commerciële jacht in 2020 grotendeels niet doorgegaan. Inmiddels nemen er 36 landen deel aan de internationale handelsverboden op zeehondenproducten en er lijkt nauwelijks vraag te zijn naar de onnodige luxeproducten die de jaarlijkse slachtpartij oplevert, zoals bontkleding en energiedrankjes waarin penissen van zeehonden zijn verwerkt.

Een verleden van verkeerde beslissingen

Volgens sommige vissers zou de Canadese overheid meer geld moeten investeren in de zeehondenjacht. Maar dit is iets wat Canada in het verleden al heeft geprobeerd, zonder enig succes. Midden jaren '90 blies de Canadese overheid, op initiatief van de minister van Visserij, de zeehondenjacht nieuw leven in met een omvangrijk steunpakket. Toen de Atlantische kabeljauwbestanden in de Canadese wateren afnamen en de visserij instortte, waren de zeehonden volgens de minister de grote boosdoeners (spoiler alert: het lag niet aan de zeehonden, maar aan overbevissing). Daarom verhoogde hij het vangstquotum van zeehonden en kwam hij met een directe subsidie, waarmee hij in feite vissers betaalde om zeehonden te doden. 

Twintig jaar lang hebben opeenvolgende regeringen honderden miljoenen dollars verspild aan het stimuleren van een economisch rendabele zeehondenjacht in Canada. De Canadese overheid heeft jarenlang directe subsidies verstrekt aan robbenjagers, zwaar geïnvesteerd in productontwikkeling, geprobeerd om internationaal nieuwe afzetmarkten aan te boren voor zeehondenproducten en protest aangetekend (zonder succes) tegen de handelsverboden van de EU. Maar het mocht niet baten: het rendement van de zeehondenjacht is nu lager dan ooit. 

En het is ook geen verrassing dat het afslachten van honderdduizenden zeehonden, waarbij de lijken gewoon op het ijs werden achtergelaten, werkelijk niets uithaalde voor het herstel van de kabeljauwbestanden. Het probleem van de kabeljauwbestanden werd immers niet veroorzaakt door zeehonden, maar door systematische overbevissing en wanbeheer. Vissers, wetenschappers en andere deskundigen hebben hier ook steeds op gewezen, maar er werd niet naar hen geluisterd. 

Predatie door zeehonden was toen niet het probleem en dat is het nu ook niet.

Verspreiding van desinformatie

Voorstanders van de zeehondenjacht verspreiden nog steeds valse informatie alsof zeehonden er de oorzaak van zijn dat vissers achter het net vissen bij commercieel belangrijke soorten als lodde, krab en kabeljauw. Recent nog werd bij wijze van publiciteitsstunt de buik opengesneden van een baardrob (een relatief zeldzame soort in Oost-Canada) omdat de maaginhoud het “bewijs” zou leveren dat zeehonden moeten worden afgemaakt. Bij dit soort schaamteloze praktijken ontbreekt elke wetenschappelijke basis en is het bewijs ver te zoeken. Dit soort claims zijn volstrekt ongeloofwaardig en van een totaal andere orde dan het jarenlange onderzoek dat door échte wetenschappers is gedaan naar interacties in het ecosysteem en de impact van predatie door zeehonden op visbestanden. Uit dit onderzoek blijkt dat er geen enkel wetenschappelijk bewijs is dat het afmaken van zeehondenpopulaties op enige wijze ten goede zou komen aan vissers. Het tegendeel is juist het geval: het afmaken van zeehonden heeft ongewenste gevolgen voor ecosystemen. 

Als er één ding is dat Covid-19 heeft aangetoond, dan is het wel dat het van cruciaal belang is dat overheden en beleidsmakers luisteren naar het advies van wetenschappers. Zeehonden, walvissen en zeevogels zijn geen “concurrenten” die uit de weg moeten worden geruimd: zij zijn onmisbare schakels in gezonde, evenwichtige mariene ecosystemen. 

Tijd voor échte oplossingen

Zeerobben hebben onze hulp nodig om te overleven in hun leefgebied, waar de kwaliteit van het ijs zo sterk achteruitgaat. Continue overbevissing, de gevolgen van klimaatverandering, 'ghost fishing', waarbij vissen gevangen worden in losgeraakte 'spooknetten', en de plasticsoep hebben allemaal een grotere impact op visserijbestanden dan predatie door zeehonden. Wij moeten nu in actie komen en we hebben jouw hulp nodig. Onderteken de petitie waarin wij de Canadese overheid oproepen om initiatieven ter bescherming van zeehonden en hun leefgebied in de oceaan te steunen. 

De commerciële zeehondenjacht behoort steeds meer tot het verleden, maar de strijd is nog niet gestreden: IFAW blijft zich inzetten om voor de grootste bedreigingen voor dieren op de lange termijn oplossingen te vinden. Wetenschappelijk gefundeerde oplossingen. Oplossingen die ten goede komen aan mensen, dieren en leefgebieden. 

– Sheryl Fink, Campaign Director Canadian Wildlife, IFAW